Randjes-angst

28 Feb, 2024

Door Karlien Bongers

Het is donker. Zoon spat van de energie. Terwijl ik de uien in de pan gooi zeg ik vragend: ‘Nog even lekker buiten?’ Hij doet de achterdeur net iets te hard dicht. Even daarna zet hij zachtjes huilend zijn laarzen in de kast. In mijn gespreide armen fluistert hij: ‘Mamma, ik ben bang voor de monsters bij de schutting.’

Iedereen kent angst. En dat is maar goed ook, want deze emotie is essentieel om te overleven als soort. Zonder angst zouden we immers geen gevaren zien. Hierdoor zouden we mogelijke bedreigingen niet uit de weg gaan en onszelf en dat wat ons lief is onvoldoende beschermen. De ene mens is angstiger dan de ander; door genetische aanleg en door ervaringen in het leven. Zo blijkt dat ongeveer twintig procent van de dieren die in een groep leven, zogenaamde ‘oplettertjes’ te zijn. Het zijn bijvoorbeeld de zebra’s die met hun oren gespitst af en toe schichtig een hapje gras eten terwijl de rest van de kudde rustig staat te grazen. Ze zijn alert op mogelijk gevaar en maken hun eigen behoeften ondergeschikt aan het groepsbelang. Bij het groepsdier ‘de mens’ zijn hoog sensitieve mensen – de zogenaamde HSP’ers – onze ‘oplettertjes’. Uit de Adverse Childhood Effects-studie weten we dat ook traumatische ervaringen tijdens de kinderjaren meer alert maakt. Deze verworven alertheid blijkt geassocieerd met gezondheidsproblemen op latere leeftijd. Alertheid geeft tenslotte stress en chronische stress maakt ziek.

Onafhankelijk van een aangeboren of een verworven verhoogde alertheid, veroorzaakt alles wat nieuw, onvoorspelbaar, bedreigend of oncontroleerbaar is, oftewel NOBO is, een stressreactie. Los van allerlei andere verklaringen is het dus begrijpelijk dat het horen van een diagnose en het hebben van een ziekte angst genereert.

Het stervensproces is het ultieme NOBO-moment. We nemen afscheid en gaan in ons eentje op reis naar een onbekende bestemming. Mensen die tijdens hun leven een ontmoeting met iets groters dan zijzelf hebben ervaren, blijken minder doodangst te hebben.¹ Door bij leven te oefenen met loskomen van je zogenaamde ego-identiteit waarbij ‘het zelf’ oplost en je een onderdeel wordt van een groter geheel, ontdek je dat er buiten dat wat je bekend is, veel moois te ervaren is.² Hoewel niet wetenschappelijk onderbouwd, is mijn ervaring dat de I AM-meditatie een prachtige manier is om te oefenen met het verzachten van je ego-begrenzing. Deze meditatie is gebaseerd op de uit de kundalini afkomstige mantra So Ham³, die te vertalen is met zoiets als ‘ik ben één met de bron’. Bij de I AM-meditatie, zeg of denk je bij een inademing ‘I’ waarbij je bewust alles uit je omgeving in je lichaam opneemt. Bij de uitademing zeg of denk je ‘Am’ en je geeft liefdevol alles van jou aan dat wat je omringt.

Als het licht is, gaan zoon en ik langs de schutting. Met onze sjamanentrommels verjagen we de monsters zodat hij, onbezorgd, de randjes verder kan ontdekken.

Voorbeeld van I AM-meditatie: www.youtube.com/watch?v=OZbD29J7FLM

Bronvermelding: 1. Griffiths, R.R., Hurwitz, E.S., Davis, A.K., Johnson, M.W., & Jesse, R. (2019, 23 april). Survey of subjective ‘God encounter experiences’: Comparisons among naturally occurring experiences and those occasioned by the classic psychedelics psilocybin, LSD, ayahuasca, or DMT. PLoS One, 14(4). e0214377. doi: 10.1371/journal.pone.0214377. PMID: 31013281; PMCID: PMC6478303.
2. Bongers, K.M. (2023). Hoe open staat jouw klep? Vakblad Natuurlijke & Integrale Gezondheidszorg, 1: pp 58.
3. Guleria, A., Kumar, U., Kishan, S.S., & Khetrapal, C.L. (2013). Effect of ‘SOHAM’ meditation on the human brain: an fMRI study. Psychiatry Res.;214(3): pp 462-465. doi:10.1016/j.pscychresns.2013.06.012