Hoogsensitief therapeutschap

17 Apr, 2024

Door Marloes van Heijningen

Hoogsensitiviteit is een eigenschap die bij zo’n twintig procent van de bevolking voorkomt. Als je als therapeut hoogsensitief bent, beschik je over waardevolle eigenschappen, waaronder een sterk inlevingsvermogen, creativiteit en een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Maar door de verhoogde gevoeligheid ligt ook overprikkeling op de loer. Hoogsensitieve personen (hsp’ers) hebben daarom baat bij een goede zelfkennis en zelfzorg. Naast het nastreven van een goede balans tussen spanning en ontspanning, kunnen lichaamsgerichte therapieën behulpzaam zijn. Daarbij is het essentieel om te zorgen voor voldoende energie en grondstoffen voor je brein en voor neurotransmitters om het prikkelgeleidingssysteem te ondersteunen en overprikkeling zo goed als mogelijk te voorkomen.

Hoogsensitiviteit wordt beschouwd als een aangeboren persoonlijkheidskenmerk. Het wordt gekenmerkt door een hoge gevoeligheid voor interne en externe stimuli, evenals een diepgaande en complexe verwerking van informatie. Sinds eind jaren negentig, toen de Amerikaanse klinisch psychologe Elaine Aron de naam voor het eerst introduceerde (sensory processing sensitivity) en de voornaamste kenmerken beschreef (zie tabel 1), is er veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.¹ Esther Bergsma, expert in sociaal wetenschappelijk onderzoek op het gebied van hoogsensitiviteit, stelt dat ook het voortdurend afwegen van risico’s en kansen, het afstemmen op de omgeving en de grote mate van zelfreflectie belangrijke kenmerken zijn van hoogsensitiviteit.²

Lees het gehele artikel vanaf pagina 22 in het VNIG 3/24..

Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.

Bronvermelding:
1. Aron, E.N., & Aron, A. (1997). Sensory-processing sensitivity and its relation to introversion and emotionality. J Pers Soc Psychol., 73(2):345–68.
2. Bergsma, E. (2023). Het hoogsensitieve brein, waarom je een vis niet moet vragen in een boom te klimmen. Zevende druk. Booklight.
3. Homberg, J.R., Schubert, D., Asan, E., & Aron, E.N. (2016). Sensory processing sensitivity and serotonin gene variance: Insights into mechanisms shaping environmental sensitivity. Neurosci Biobehav Rev., 71:472–83.
4. Acevedo, B.P., Aron, E.N., Aron, A., Sangster, M.D., Collins, N., & Brown, L.L. (2014). The highly sensitive brain: An fMRI study of sensory processing sensitivity and response to others’ emotions. Brain Behav., 4(4):580–94.
5. Jagiellowicz, .J, Xu, X., Aron, A., Aron, E., Cao, G., Feng, T., & et al. (2011). The trait of sensory processing sensitivity and neural responses to changes in visual scenes. Soc Cogn Affect Neurosci., 6(1):38–47.
6. Acevedo, B., Aron, E., Pospos, S., Jessen, D. (2018). The functional highly sensitive brain: a review of the brain circuits underlying sensory processing sensitivity and seemingly related disorders. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci., 373(1744):20170161.
7. Covey, S.R. (2004). The 7 habits of highly effective people: powerful lessons in personal change. Simon & Schuster.
8. Amemiya, R., Takahashi, G., Rakwal, R., Kahata, M., Isono, K., & Sakairi, Y. (2020). Effects of yoga in a physical education course on attention control and mental health among graduate students with high sensory processing sensitivity. 2020 Cogent Psychology, 7(1):1778895.
9. Swinnen, L. (2023). Versterk je nervus vagus: actief aan de slag met de polyvagaaltheorie. Tweede druk. Lannoo.
10. Dinan, T.G., & Cryan, J.F. (2017). The Microbiome-Gut-Brain Axis in Health and Disease. Gastroenterol Clin North Am., 46(1):77–89.
11. Verhavert, Y., De Martelaer, K., Van Hoof, E., Van Der Linden, E., Zinzen, E., & Deliens, T. (2020). The Association between Energy Balance-Related Behavior and Burn-Out in Adults: A Systematic Review. Nutrients, 12(2):397.