De kracht van aandachtige aanwezigheid

19 Oct, 2023

Door Nienke van der Heide

Aandachtig aanwezig zijn bij een ander die zich tot je wendt met een probleem. Dat is de grote kracht achter elke succesvolle therapie. Niet meteen in de actie schieten, maar in alle rust samen zijn met de ander, en met haar ongemak of pijn. Hoe kan het dat simpelweg samenzijn zo krachtig is? In een samenleving waar werken en een probleem aanpakken hoog aangeschreven staat wordt langzaamaan de kunst van het samenzijn herontdekt. Met diepgaande heling tot gevolg.

Er zit een grote kracht in het rustig en aandachtig samenzijn. Wat is er fijner dan een slapende baby in je armen te houden? Tegen je geliefde aan te leunen terwijl je maar een beetje naar buiten staart? Met vrienden in vanzelfsprekende saamhorigheid te wandelen, zwemmen of zonnebaden? In stilte met een groep onbekenden te bidden, mediteren of bewegen? Het eenvoudig samenzijn, met alle zintuigen open, steeds verder zakkend in je lijf: dat zijn momenten dat we de schoonheid en waarde van het leven kunnen ervaren.
Nou kan je dat ook ervaren op momenten dat je alleen bent. Ook nu, terwijl ik in mijn eentje aan het schrijven ben, ervaar ik – als ik tussendoor naar de plantjes op mijn balkon staar – momenten van gelukzalige rust en harmonie. Voor mensen die te vaak negatieve ervaringen hebben gehad met andere mensen is alleen zijn, of met een warm huisdier op schoot, vaak zelfs een makkelijkere manier om de schoonheid van het leven te ervaren. Want hoezeer wij mensen ook gedijen bij menselijk contact, ook onze grootste vijand is: de mens. Geen dier is zo wreed en gevaarlijk voor ons als andere mensen dat kunnen zijn. Ook wie dat nooit aan den lijve heeft ondervonden kent genoeg verhalen om onbewust op zijn hoede te zijn bij een eerste ontmoeting met een mens.

En het is trouwens ook niet alleen de ‘staat van zijn’ waarin je schoonheid, plezier en vervulling kunt ervaren. Je kunt ook genieten van samen dingen doen. Juist als je je met anderen verbindt om samen iets te bereiken kan je een gevoel van zinvolheid krijgen.
En toch is er iets krachtigs in het samenzijn dat zowel het alleen zijn als het samenwerken overstijgt. Aandachtig aanwezig zijn met een ander creëert een ruimte waarin beiden niets hoeven te doen. Het legt een bedding voor een krachtige verbinding waarin pijn zich kan laten zien en waarin heling plaats kan vinden. En laat dat nou juist één van de redenen zijn waarom steeds meer mensen naar de integrale gezondheidszorg trekken.

Lees het gehele artikel vanaf pagina 10 in het VNIG 6/23.

Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.

Bronvermelding:
1. Porges, S.W. (2022). Polyvagal Theory: A Science of Safety. Frontiers in Integrative Neuroscience 16: 871227.