De luchtzuiverende werking van planten
24 Oct, 2022
Door Alberthe Papma
Dat een natuurlijke omgeving positieve effecten heeft op welzijn en gezondheid van mensen is bekend en wetenschappelijk bewezen. De kwaliteit van de lucht die we inademen, zowel buiten als binnen, laat echter vaak te wensen over. Veel gezondheidsproblemen komen voort uit chronische blootstelling aan een slechte luchtkwaliteit. Gelukkig heeft de natuur, in de vorm van planten en bomen, hier ook een antwoord op. Planten zijn namelijk kampioenen in de strijd voor een betere luchtkwaliteit.
Uit een groeiend aantal onderzoeken komt onder meer naar voren dat mensen die in een groene omgeving wonen of daar regelmatig verblijven zich gezonder voelen, minder vaak depressieve gevoelens hebben en daar ook minder vaak medicijnen voor innemen. Patiënten herstellen sneller na een operatie en hebben minder zware pijnstillers nodig wanneer zij uitzicht hebben op ‘groen’ en kinderen met ADHD kunnen zich makkelijker ontspannen en concentreren in een groene omgeving. In de natuur worden cognitieve functies hersteld en is het sociale functioneren makkelijker. Er ontstaat rust, gerichte aandacht en ruimte voor herstel van werkgeheugen en zelfbeheersing. Zelfs kleine beetjes natuur of een korte wandeling in het groen helpen al om overprikkeling van ons aandachtssysteem te verzachten. In de vakliteratuur wordt dit wel beschreven als de ‘attention-restoration theory’. Onderzoeksjournalist Mark Mieras spreekt in dit verband poëtisch van de natuur als ‘vluchtheuvel voor een overbelaste geest’. Met moderne medische scantechnieken, zoals functionele MRI (fMRI) kunnen de gunstige effecten van tijd doorbrengen in de natuur op de hersenactiviteit zichtbaar worden gemaakt.1
Naast positieve effecten van natuur op de mentale gesteldheid2 komt er ook steeds meer bewijs voor positieve effecten van fysiologische aard. Zo wees onderzoek van onder andere dr. Qing Li, immunoloog verbonden aan de Nippon Medical School en voorzitter van de Japanse Vereniging voor Bosgeneeskunde, uit dat de essentiële oliën in het hout van bepaalde cedersoorten stoffen – fytociden – uitscheiden die niet alleen bloeddrukverlagend en stressverminderend zijn, maar ook het menselijke immuunsysteem versterken, evenals de aanmaak van NK-cellen in het bloed. Bij deelnemers aan een driedaagse Shinrin-yoku-activiteit (bosbaden) werden na afloop in het bloed significant verhoogde NK-activiteit en aantallen NK-cellen vastgesteld. Deze effecten hielden na afloop van de activiteit nog een aantal dagen aan.3 Op basis van dergelijke onderzoeken wordt de praktijk van het bosbaden tegenwoordig ook buiten Japan therapeutisch en preventief ingezet.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 22 in het VNIG 6/22.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Mieras M. Beetje Natuur, grote invloed. (2014). www.ivn.nl/sites/ivnn/files/ivn_beetje_natuur_grote_invloed_literatuurstudie_algemeen.pdf
2. Maas J, Visscher R, & Westen K (Eds.). (2021) Green Mental Health. Utrecht: De Tijdstroom/Boom. ISBN 9789024433551
3. Qi Ling. (2018). Shinrin Yoku. The art and science of forest bathing. London: Penguin Books Ltd. ISBN 9789400509849
4. Spijker J.H, Ravesloot M.B.M., de Vries S en Hiemstra J. H. (2022). Groen en zorg. De meerwaarde van groen in de stedelijke omgeving. Wageningen University Research. Geraadpleegd op 22 september 2022 via https://degroenestad.nl/wp-content/uploads/De-Groene-Stad_Factsheets_Zorg.pdf
5. WHO. (2022). Billions of people still breathe unhealthy air. Geraadpleegd op 22 september 2022 via www.who.int/news/item/04-04-2022-billions-of-people-still-breathe-unhealthy-air-new-who-data
6. Longfonds. Gezonde Lucht is van levensbelang. Geraadpleegd op 22 september 2022 via https://www.longfonds.nl/voorkom-astma-bij-kinderen/gezondelucht
7. Cooper C. et al. (2015). The Global Impact of biophilic design' in the workplace. https://greenplantsforgreenbuildings.org/wp-content/uploads/2015/08/Human-Spaces-Report-Biophilic-Global_Impact_Biophilic_Design.pdf
8. Bezemer M. (2018). En de kampioen luchtzuivering of afvalverwerking is… Geraadpleegd op 22 september 2022 via https://intogreen.nl/en-de-kampioen-luchtzuivering-of-afvalverwerking-is/
9. Wolverton B.C. (1990). How to grow fresh air. London: Penguin Books. ISBN 9780140262438
10. Hermans T et al. (2021). Businesscase Planten voor een prima binnenklimaat. Wageningen UR. Geraadpleegd op 22 september 2022 via https://www.wur.nl/nl/project/Businesscase-Planten-voor-een-Prima-Binnenklimaat.htm