De unieke fysiologie van water
24 Jun, 2019
Door Karlien Bongers
Zonder water is er geen leven mogelijk. Als wetenschappers in de ruimte op zoek gaan naar mogelijkheden van leven zoeken ze dan ook eerst naar aanwijzingen voor water. Het grootste deel (71 procent) van het aardoppervlak is bedekt met water. Bovendien vinden we water in de lucht als damp en in de diepere lagen van het land als grondwater. Van al dat water is 97 procent zout water, 2 procent zit vast in ijs en slechts 1 procent is zoet water. Water is een goede geleider voor geluid, licht en elektromagnetische golven. Hoe hoger de temperatuur van het water of hoe hoger het zoutgehalte, hoe beter de geleiding.
Water vormt het hoofdbestanddeel van het menselijk lichaam. De hoeveelheid water in ons lichaam vermindert als we ouder worden. Als kind bestaan we voor 75 procent uit water en op latere leeftijd nog altijd voor gemiddeld 55 procent. Het grootste deel van het lichaamswater zit in de cellen. Zo’n 40 procent bevindt zich erbuiten; ongeveer 30 procent tussen de cellen in de interstitiële ruimte en 10 procent in het bloedplasma. Niet ieder orgaan is even waterrijk. Zo bestaan longen voor 90 procent, hersenen voor 70 procent en botten voor 20 procent uit water. Een tekort aan water verhoogt het aantal deeltjes per volume en leidt ertoe dat cellen hun water uitstoten. Vooral hersencellen zijn zeer gevoelig voor krimp en een relatief watertekort leidt dan ook al snel tot neurologische symptomen zoals vermoeidheid, hoofdpijn en verminderd cognitief functioneren. Een teveel aan water kan eveneens schadelijk zijn doordat cellen gaan opzwellen met nierfalen, leverschade, hersenoedeem, en zelfs de dood tot gevolg.
De optimale hoeveelheid water die we per dag zouden moeten drinken is onduidelijk en wisselend per persoon. Naar schatting verliezen we via zweten, adem, urine en ontlasting zo’n twee liter water per dag, waarbij het vochtverlies uiteraard afhankelijk is van factoren als fysieke inspanning en temperatuur. De kleur van de urine is een goede indicator voor de mate waarin je gehydrateerd bent en een gezond persoon kan dus zijn/haar eigen hydratie corrigeren. Urine bestaat voornamelijk uit water waarin afvalstoffen van het lichaam zijn opgelost. Een bijna kleurloze urine duidt op een verminderde concentratie doordat je bijvoorbeeld teveel hebt gedronken of je nieren niet goed functioneren. De ochtendurine mag donkergeel zijn omdat je ’s nachts immers wel zweet en niet drinkt, waardoor de urine sterker geconcentreerd raakt. De meest optimale kleur van urine lijkt wat op de kleur van citroenlimonade.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 16 in het VNIG 4/19.
Wilt u het hele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50
Bronvermelding:
- Bartels-Rausch T. Chemistry: Ten Things We Need to Know about Ice and Snow. Nature. 2013. 494: 27-29
- Moalem S, Storey KB, Percy ME, Peros MC, Perl DP. The sweet thing about Type 1 diabetes: a cryoprotective evolutionary adaptation. Med Hypotheses. 2005. 65(1):8-16
- Kajiyama S, Hasegawa G, Asano M, Hosoda H, Fukui M, Nakamura N, Kitawaki J, Imai S, Nakano K, Ohta M, Adachi T, Obayashi H, Yoshikawa T. Supplementation of hydrogen-rich water improves lipid and glucose metabolism in patients with type 2 diabetes or impaired glucose tolerance. Nutr Res. 2008. 28(3):137-43
- Shin DW, Yoon H, Kim HS, Choi YJ, Shin CM, Park YS, Kim N, Lee DH. Effects of Alkaline-Reduced Drinking Water on Irritable Bowel Syndrome with Diarrhea: A Randomized Double-Blind, Placebo-Controlled Pilot Study. Evid Based Complement Alternat Med. 2018. Apr 15;2018:9147914
- M Colic M, Morse D. The elusive mechanism of the magnetic 'memory'of water. Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects. 1999. 154(1–2): 167-174