Sterven… van angst naar vertrouwen

17 Dec, 2018

Door: Els Smits

Ineke Koedam, initiatiefnemer en oprichter van het Landelijk Expertisecentrum Sterven, kan bogen op een jarenlange ervaring op het gebied van sterven, afscheid en rouw. Met de opzet van het centrum wil ze werken aan een stervenscultuur in Nederland die gebaseerd is op inzicht en vertrouwen en aan een samenleving die aanvaardt dat sterven onderdeel is van het leven. Wie de weerstand tegen sterven laat varen en het hele leven – met hoogte- en dieptepunten – omarmt, zal een stuk gelukkiger leven: minder angstig en krampachtig, meer open en bewust. In een mooi gesprek vertelde zij er meer over.

Na een carrière in het bedrijfsleven, merkte Ineke Koedam een kleine twintig jaar geleden dat ze met meer wezenlijke dingen in het leven bezig wilde zijn. Ze volgde de studie Geestelijke Begeleiding aan de Universiteit voor Humanistiek, waarna ze zich vanuit een innerlijke impuls is gaan richten op de stervende mens en zijn naasten. ‘Ik wilde na alle dienstverlenende banen die ik had gehad écht dienstbaar worden. Ik startte een eigen praktijk, Weerschijn, voor sterven, afscheid en rouw, en ging in een hospice werken. Dat heb ik jaren gedaan, eerst als vrijwilliger, later als coördinator. Dat is een belangrijke levensschool geweest. Door aanwezig te zijn bij stervenden heb ik zo veel geleerd over wie we ten diepste zijn. Zijn we dat fysieke lichaam, dat aftakelt ziek wordt en sterft, of zijn we meer dan dat?‘

Jaren later deed Ineke onderzoek voor de Engelse neuropsychiater Peter Fenwick. ‘Hij voerde wereldwijd onderzoek uit naar end-of-life-experiences, alle soorten sterfbedverschijnselen die zich kunnen voordoen in die overgang. Ik deed dat voor hem in Nederland. Het zijn ervaringen die veel overeenkomsten hebben met de bijna-doodervaring. Ervaringen van licht en van diepe vrede. Als omstander, familie maar ook verzorgende professionals, kun je daar iets van oppikken. Daarin herkende ik ook weer dat ik als jong meisje al weet had van dit soort ervaringen. Ik heb ooit een visioen gehad van mijn overleden oma die aan mijn bed zat en die herinnering kwam helemaal terug. Op de een of andere manier heb ik me weer geopend voor de andere lagen in het leven.