Bevallen met een doula aan je zijde

26 Aug, 2019

Door Els Smits

Toen Joyce Hoek-Pula begin jaren 2000 zwangerschapsyoga, -begeleiding en -massage gaf, benaderden verschillende deelneemsters aan de lessen haar met de vraag of ze bij hun bevalling wilde zijn. Haar rol daarin was haar niet helemaal duidelijk, tot twee ervaringen kort daarna. De eerste was een moeilijke ziekenhuisbevalling en de tweede een soepel verlopende badbevalling thuis. Door beide kanten meegemaakt te hebben, zag ze de meerwaarde van haar ondersteuning tijdens de bevalling en al googelend, vond ze dat er een woord voor bestond: doula. Een woord dat afkomstig is uit het Oudgrieks en slavin of dienende vrouw betekent.

Dat de ondersteuning tijdens de bevalling door een niet-medisch persoon effect heeft, bleek uit een onderzoek in de jaren 80 naar hechting tussen moeder en kind door kinderartsen in Guatemala. Bij een van de betrokken observerende studenten, Wendy, waren de uitkomsten significant anders dan bij de rest. Als enige bleef Wendy bij de vrouwen als ze gingen bevallen, hield hun hand vast en sprak ze bemoedigend toe. De positieve resultaten die dat opleverde, werd het Wendy-effect genoemd.¹ Uit later onderzoek blijkt dat de continue begeleiding door een doula betere uitkomsten geeft: snellere bevallingen, minder keizersneden, grotere tevredenheid, en als een van de belangrijkste uitkomsten, hoe een vrouw terugkijkt op haar bevalling, of die nou uiteindelijk geëindigd is in een keizersnee of niet.^2,3 Dit helpt een betere hechting tussen moeder en kind in de hand, wat de latere ontwikkeling van het kind ten goede komt.
Continue begeleiding, door een verpleegkundige, verloskundige of iemand anders, geeft al betere uitkomsten. Als de begeleiding afkomstig is van iemand die niet tot het medisch personeel of de eigen sociale kring behoort, zijn die uitkomsten nóg beter. Dat is de rol die de doula vertegenwoordigt.

Een doula geeft informatie en verzorgt emotionele, praktische en fysieke ondersteuning van de zwangere vrouw en als die er is haar partner. In Nederland werd in 2006 de eerste doula-opleiding gegeven en in 2007 werd de Nederlandse Beroepsvereniging voor Doula’s (NBvD) opgericht, die drie Nederlandse opleidingen tot doula erkent. Joyce Hoek-Pula volgde in 2009 een doula-opleiding werkt sindsdien als doula en als docent bij BiA Doula Training. Momenteel zijn er in Nederland naar schatting zo’n 250 doula’s werkzaam, de meesten van hen vrouw, maar er zijn ook mannelijke doula’s.

1. www.orgasmicbirth.com/first-doula-wendy-freed
2. Bohren MA, Hofmeyr GJ, Sakala C, Fukuzawa RK, Cuthbert A. Continuous support for women during childbirth. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Jul 6;7:CD003766.
3. evidencebasedbirth.com/the-evidence-for-doulas