Over calorieën, energie en meer
20 Oct, 2021
Door Marieke Lebbink
Een veelvoorkomend beeld van een diëtist is dat deze met name wat meer of minder energie in de vorm van calorieën of kilojoules adviseert, afhankelijk van het onder- of overgewicht. Maar het gaat veel meer om het scheppen van de voorwaarden voor herstel, zodat de cliënt weer gaat ‘stromen’. En daar komen meer aspecten bij kijken dan de calorieën van een voedingsberekening.
Een berekening om de energie-inname te bepalen maak je door de hoeveelheid calorieën van de koolhydraten, eiwitten, vetten en alcohol bij elkaar op tellen. Dat doe ik zelden bij een intake. Ik begin met de vraag: ‘Hoe goed loopt de vertering?’. Alle aspecten van mond tot kont worden in kaart gebracht: van de tijd nemen voor het klaarmaken van de maaltijd en goed kauwen tot een goede maag- en darmwerking. Ook is er aandacht voor het mentale aspect. Want hoe kan dat verteringsproces goed verlopen als je tijdens het eten een brok in je keel voelt, een bepaalde kwestie als een blok op je maag ligt of je iets op je lever hebt? Wat weinig mensen zich realiseren, is dat verteren eerst investeren betekent; voordat de voedingsstoffen en calorieën vrijkomen moet je er eerst energie in stoppen.
Veel mensen struinen het internet af op zoek naar hoe je met voeding fit kunt worden. Daarbij vergeten ze vaak naar hun lijf te luisteren en te voelen hoe het bij hen valt. Regelmatig heb ik cliënten met vermoeidheidsklachten die de dag ‘gezond’ afsluiten met een salade. Hun fantasie komt niet veel verder dan een groene salade met tomaat en paprika. Of tussen de middag een salade nemen van ongekookte groente omdat ze gelezen hebben dat dit beter is dan brood. Zo ook P. die een tengere bouw heeft en ondergewicht. Zijn klachten zijn een brijachtige ontlasting en een opgeblazen gevoel na de maaltijd. Het eerste advies was om de dag te beginnen met een warm ontbijt in plaats van een koude bak yoghurt met muesli. Ook de rauwkostsalade bij de lunch, terwijl het op dat moment winter was, werd vervangen door warme soep of een salade van (kort) gekookte groente. Met dit soort adviezen spaar je direct energie. Het opwarmen van bijvoorbeeld de yoghurt naar lichaamstemperatuur (37 graden) kost immers al veel energie.
De maatregelen hadden effect! Binnen een paar weken was zijn ontlasting genormaliseerd en had hij meer energie. Die extra energie kon hij goed gebruiken, want er waren ook een aantal psychologische processen die aangeraakt mochten worden. Het negeren van zijn grenzen bleek namelijk een thema, zowel fysiek als mentaal. Voor dat stuk heb ik hem doorgestuurd naar de psychotherapeut waar ik mee samenwerk. Ik begeleidde hem verder op voedingsgebied en zo leerde hij beter te luisteren naar de signalen van zijn lichaam. De insteek was dus bewustwording waardoor hij kon ‘groeien’. Maar soms is er toch aanvullende ondersteuning nodig, zo ook bij P. We hebben extra vetzuren en tijdelijk l-glutamine ingezet als energie-boost voor zijn darmcellen, samen met andere voedingsadviezen om zijn darmslijmvlies te ondersteunen. We spraken één keer per twee maanden af, want dit soort processen heeft tijd nodig. In een half jaar tijd is hij twee kilo aangekomen. Dat lijkt niet veel, maar minstens zo belangrijk is dat zijn bewustzijn is toegenomen. Hij is nu in staat zijn eigen energiehuishouding te managen.