Over luisteren en horen

17 Dec, 2020

Door Marieke Lebbink

Luisteren is meer dan horen. Het is horen met je hart: in verbinding met jezelf via de verticale as en in verbinding met de ander en de rest van de wereld via de horizontale as. En het ontmoet elkaar op het kruispunt: het hart. Het is de basis voor echte verbinding. Af en toe is dat nog knap lastig.

Toen ik 25 jaar geleden op huisbezoek was bij een dame met diabetes, zei ik: ‘Als je nu de helft van de vermicelli neemt, dan gaat je bloedsuiker naar beneden’. De soep was zo dik dat je de lepel er rechtop in kon zetten. En dat at ze dagelijks! Maar na vier weken waren haar bloedsuikerwaarden onveranderd. Bij navraag bleek ze wel naar mijn advies geluisterd te hebben. Ze nam inderdaad de helft van de vermicelli maar ook de helft van de hoeveelheid water en maakte gewoon wat vaker soep! Als ik me beter ingeleefd had in haar situatie en intelligentie was het wellicht meteen goed gegaan. Ik heb ervan geleerd, maar het is me vaker overkomen op een net iets andere manier. Bijvoorbeeld de dame die een pakje margarine per dag gebruikte om het vlees in te bakken. Toen ik vertelde dat ze met een pakje wel een week kon doen, vond ze de jus niet meer lekker. Bleek ze een week lang hetzelfde vet te hergebruiken.

Luisteren met je hart betekent je verplaatsen in de situatie van de cliënt, inschatten wat zij aankan, haar het gevoel geven dat zij gehoord wordt en checken of je elkaar goed begrepen hebt. Ook bewustwording van je eigen valkuilen en overtuigingen is belangrijk. Zo betrap ik mezelf er regelmatig op dat ik veel informatie geef. Binnen de diëtetiek wordt drie uur per jaar vergoed. Het liefst geef ik dus zoveel mogelijk in die drie uur, want dan heb je waar voor je geld, was zo’n achterliggende gedachte. En als mensen het dan ook nog fijn vinden om veel informatie te krijgen , nou dan is het voor elkaar, toch? Maar iets aanhoren en het daadwerkelijk doen zijn verschillende dingen. En (aan)horen is makkelijker dan luisteren. Bij dat laatste ben je namelijk net een stapje dichterbij ‘in actie moeten komen’ en verantwoordelijkheid nemen en dat is vaak spannend.

Onlangs ervaarde ik het zelf in de rol van patiënt. Gebeten door een straathond in Turkije stond ik voor de keuze om me te laten vaccineren of niet. Ik ben kritisch ten aanzien van vaccinatie. Wat is kennis, wat zijn overtuigingen, angst en wat is de waarheid van mijn lijf? Ik luisterde naar mijn onderbuikgevoel: ‘doen’. En dat heeft consequenties, soms meer dan je lief is. Ik kwam in een internationaal protocol terecht en mocht het land niet uit zonder tweede vaccinatie. Dus bevond ik mij een paar dagen later in een ziekenhuis in Istanboel zoekend naar de afdeling ‘infectieziekten’. Ik voelde me verloren. Een aardige meneer merkte dit op en bracht me naar de juiste plek. Ik voelde dankbaarheid dat ik goed geholpen werd, maar het was ook benauwend om in een regulier systeem te zitten waar privacy ver te zoeken is en over de consequenties van vaccinaties onvoldoende nagedacht wordt. Gelukkig was een appje naar een collega voldoende om bij thuiskomst direct aan de ontstoring te beginnen. Over vaccinatie gaan we vast meer horen komend jaar. Luister naar je hart waar alles samenkomt.

Meer informatie:
www.mariekelebbink.nl
www.avontuurlijkgezond.nl