Schermbelasting
27 Aug, 2024
Door Karlien Bongers
Foutje in de communicatie. Dus gaan we vandaag met het openbaar vervoer naar muziekles. Zoon vindt het niet erg. Bus en trein zijn een avontuur. Samen kijken we naar de koeien in de wei en hoe tractoren het hooi van het land halen. Dan stoot zoon me aan en fluistert: ‘Heb je dat gezien mam? Iedereen zit op z’n telefoon.’
Volgens het CBS heeft zo’n negentig procent van de Nederlanders een mobieltje en maakt bijna iedereen gebruik van internet.1 In Nederland zijn we gemiddeld zo’n zes en een half uur per dag online. Vooral om informatie te zoeken en contacten te onderhouden door te mailen of te appen, via (beeld)bellen of door socialmedia-bezoek. Daarnaast kijkt ongeveer de helft van de Nederlanders films of series via internet. Geen wonder dat we tegenwoordig vertrouwd zijn met het beeld van mensen die zich – al dan niet met oortjes in – in het openbaar, wandelend, fietsend of voorovergebogen zittend, verdiepen in hun mobiele apparaat. Getuige filmbeelden uit 1998, hadden we ons dat 25 jaar geleden niet kunnen indenken.2
Net als ons schermgebruik, is ook het wetenschappelijk onderzoek naar het effect ervan explosief gegroeid. Kwaliteit, opzet en uitkomsten variëren enorm. Intussen is er zoveel onderzoeksmateriaal beschikbaar, dat wetenschappers de resultaten van kwalitatief goede studies verder kunnen analyseren. Hierdoor worden de uitkomsten nog betrouwbaarder. Hoewel het zoekresultaat in de meest gebruikte database PubMed per gebruikte zoekterm verschilt, kan je filters als systematic review en meta-analysis aanklikken en je zoekresultaat nog enigszins overzichtelijk houden. Als je bijvoorbeeld cyberspace als zoekterm gebruikt, zijn er alleen al in 2023 11.893 artikelen vindbaar. Stel je bovengenoemde filters in dan zijn het er ‘nog maar’ 607.
Opvallend is dat er veel te vinden is over de effecten van schermtijd op onze hersenen en over internetverslaving. Zo blijkt dat internetgebruik ons concentratievermogen en geheugen aantast en geassocieerd is met angst, depressie en ADHD. En hoewel het onlogisch lijkt, zijn er aanwijzingen dat internetabstinentie bij deze klachten, het welbevinden juist vermindert.3
Het gebruik van mobiele telefoons geeft daarnaast een verhoogd risico op fysieke problemen zoals slaapstoornissen, gehoorschade, oogklachten, hoofdpijn en duim- en polsproblemen. Bovendien lijkt het geassocieerd met een hoger risico op hersentumoren en schildklierkanker.4 En ook al is het verboden je mobieltje in je hand te houden tijdens het autorijden, het gebruik van een mobiele telefoon blijkt geassocieerd met lichamelijk letsel als gevolg van een ongeluk door onoplettendheid.4 Waar, waarvoor en hoe lang je je mobieltje gebruikt lijkt medebepalend voor het gezondheidseffect. Zo liet een studie zien dat Taiwanese studenten die meer dan drie uur per dag(!) met hun mobieltje belden, een hoger risico hadden op nek- en schouderklachten dan degenen die dit minder dan een uur deden.5
Hoewel duidelijke richtlijnen vooralsnog ontbreken, toont het huidige wetenschappelijke onderzoek dat het gebruik van mobieltjes serieuze impact heeft op onze gezondheid. Het is tijd om bij iedere gezondheidsklacht standaard het gebruik van een mobieltje te inventariseren.
Na de muziekles blijkt de bus vertraagd. Dus pak ik mijn mobieltje en laat thuis weten dat we wat later zullen zijn.
Bronvermelding:
1. Arends, J. (2023). ICT, kennis en economie 2023: ICT-gebruik bij personen. CBS. Geraadpleegd op 8 juli 2024, van longreads.cbs.nl/ict-kennis-en-economie-2023/ict-gebruik-bij-personen/
2. Bromet, F. (z.d.). Mobiel bellen in 1998 [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 8 juli 2024, van www.youtube.com/watch?v=TNwhIHqM60g
3. Firth, J., Torous, J., López-Gil, J.F., & et al. (2024). From ‘online brains’ to ‘online lives’: understanding the individualized impacts of Internet use across psychological, cognitive and social dimensions. World Psychiatry, 23(2):176-190.
4. Cao, X., Cheng, Y., Xu C., & et al. (2022, 20 januari) Risk of Accidents or Chronic Disorders From Improper Use of Mobile Phones: A Systematic Review and Meta-analysis. J Med Internet Res., 24(1):e21313.
5. Yang, S.-Y., Chen, M.-D., Huang, Y.-C., Lin, C.-Y., & Chang J.-H. (2017). Association Between Smartphone Use and Musculoskeletal Discomfort in Adolescent Students. Journal of Community Health., 42(3):423–30.