Types in administratie

26 Aug, 2019

Door Tine Goedhart

Hoe verhoudt je creativiteit zich tot je administratie? Hoe vaak werk je aan je administratie? Kun je de soort administrateur in de therapeut typeren en kan de lezer zichzelf daarin herkennen? De typering die ik gebruik is Primary Social Motives. Dit is de eerste column van een kleine feuilleton: om te beginnen een algemene en daarna staat telkens een van de types centraal.

Regelmatig wordt gezegd dat administratie de creativiteit dempt. Ikzelf heb rust en energie nodig om mijn creativiteit aan te kunnen spreken. De rust die een goedgeorganiseerde administratie geeft, kan voedzaam zijn voor creativiteit. Ik werk met een concept van persoonlijkheidstypering dat oud en vrij onbekend is: Primary Social Motives (PSM). Het werd door Harvard-professoren Winter & McClelland ontwikkeld in de jaren veertig, toen zij leerlingen van Maslow waren. Zij ontdekten drie dominante beweegredenen die mensen door culturen heen energie geven: need for Power (nPow), need for Affiliation (nAff) en need for Achievement (nAch). In het kort: krijg je energie van activiteiten die te maken hebben met beïnvloeden, draait je energiemotor op aanwezigheid van anderen of heb je de behoefte om resultaten te behalen vanuit autonoom handelen?

Ongeveer 75 procent van de lezers zal een van deze drie het meest in zichzelf herkennen. Dat wil niet zeggen dat er geen sprake kan zijn van overlap, maar door je oogharen kijkend naar de hoofdlijn, voel je in jezelf waar je energie van krijgt (of verliest). Doordat niet alleen je PSM-profiel maar ook de situatie waarin je verkeert van belang is voor je gedrag, is dat overigens niet stereotiep maar divers.

Ik neem mezelf als voorbeeld: lijstjes zoals in zelfhulpboeken met ‘tien stappen naar…’ zijn niet mijn ding, al helpen ze me in drukke tijden. Als iemand tegen me zegt: ‘laten we even een lijstje maken’, voel ik mijn energie wegvloeien. Mensen met een PSM-profiel met nAch krijgen juist energie van een lijstje. Samen een klus oppakken is ook een mooi voorbeeld. Als je PSM-profiel veel nAff laat zien, dan kan het je helpen om met een collega-therapeut de laptops naast elkaar op de keukentafel te zetten en zo je administratieve werk tot energiegever in plaats van drain te maken.

Het zou mij niet verwonderen als een relatief groot deel van de lezers in het nPow-domein hun energie vinden. Als therapeut ben je immers een goed deel van de dag bezig om het gedrag of lijf van je cliënten te beïnvloeden. Je probeert mensen het vertrouwen te geven aan een groeitraject te beginnen. Dat is een energiemotor waar administratie niet veel aan bijdraagt. ‘Beïnvloeden’ van cijfers is iets waar je accountant en de belastingdienst snel stevige jeuk van krijgen. Toch zijn er ook voor die groep therapeuten prima handvatten die het makkelijker maken, bijvoorbeeld door ‘af te kijken’ hoe iemand die beroemd is en waar je bewondering voor hebt haar of zijn zaken regelt.

De culturele norm in Nederland (culturen kunnen ook een PSM-profiel hebben) richt zich traditioneel op de ramen lappen op zaterdagochtend en verbindt dat stuk van ‘de boel op orde hebben’ met administratie. Als je niet aan die normen voldaan hebt, kan je weerstand in jezelf tegenkomen die ook in je administratief handelen zijn weerslag vindt, bijvoorbeeld in uitstelgedrag. In de komende columns ga ik je vooral aanmoedigen zorgvuldig bij jezelf te voelen wat voor jou passend is.