Massagetherapie bij chronisch Covid-syndroom

16 Jun, 2021

Door Els Smits

Complementair therapeuten krijgen in hun praktijken te maken met een nieuwe populatie cliënten: mensen die Covid-19 hebben gehad en last hebben van na-effecten van de ziekte. Dit wordt long Covid of het chronisch Covid-syndroom (CCS) genoemd. Het SARS-CoV-2-virus kan allerlei weefsels op diverse manieren aantasten en de effecten daarvan kunnen langdurig zijn. Cliënten die (deels of geheel) hersteld zijn van Covid-19 – zelfs degenen die een milde versie hadden – kunnen daarom gezondheidsproblemen hebben die relevant zijn voor het klinisch besluitvormingsproces van de complementair therapeut. Voormalig massagetherapeut Ruth Werner, schrijfster van het boek ‘A massage therapist’s guide to pathology’, schreef afgelopen jaar als addendum bij haar pathologieboek de paper ‘Covid-19-related complications – Implications for massage therapy’.¹ Een weergave van haar bevindingen.

Bij Covid-gerelateerde complicaties is er waarschijnlijk een combinatie van factoren aan het werk. Ten eerste is er sprake van een directe virale aanval op cellen met ACE-2-receptoren (de doelcellen van het SARS-CoV-2-virus). Deze cellen zijn niet alleen te vinden in de longblaasjes, maar ook in in hart-, nier-, pancreas, darm- en zenuwcellen en in de endotheelcellen in de bloedvaten die al deze organen van bloed voorzien. Dat verklaart deels de grote variatie aan Covid-19-symptomen. Ten tweede reageert het immuunsysteem op de virale invasie, wat in verschillende weefsels verdere cellulaire schade kan veroorzaken. Ook bij andere luchtweginfecties is dit het geval en veroorzaakt de activiteit van het immuunsysteem de meeste symptomen. Een derde factor bij Covid-19 is dat er in sommige gevallen sprake is van een uit de hand gelopen ontstekingsreactie (cytokinenstorm): naast de agressieve virale infectie en normale, maar even agressieve reactie van het immuunsysteem, ervaren sommige Covid-19-patiënten grote en langdurige ontstekingsreacties die zorgen voor nog veel meer weefselschade. De combinatie van deze drie factoren geeft aanleiding tot een groot aantal – en sommige potentieel levensbedreigende – gevolgen. Hieronder volgen enkele van de meest genoemde.

De klacht die meer dan de helft van de CCS-patiënten meldt, is extreme vermoeidheid. Deels te verklaren door opgelopen orgaanschade tijdens de infectie, maar ook patiënten zonder aantoonbare lichamelijke schade kunnen na geringe inspanning volkomen uitgeput zijn. Mogelijke verklaringen zijn dat patiënten die langdurig ziek zijn nog besmettelijk virus dragen in een bepaald orgaanreservoir, dat niet geïdentificeerd wordt met de gebruikelijke neustest. Ook kan het zijn dat niet-besmettelijke reststukjes van het virus een immuunreactie veroorzaken. Of dat het immuunsysteem, vergelijkbaar met wat gebeurt na de ziekte van Pfeiffer, overactief blijft, ook nadat het virus is opgeruimd.²

Lees het gehele artikel vanaf pagina 30 in het VNIG 4/21.

Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.

Bronvermelding:
1. Werner R. 2020. Covid-19-related complications. Implications for massage therapy. Geraadpleegd op 15 april 2021 van www.abmp.com/textonlymags/article
2. British Society for Immunology. 2020. Long-term immunological health consequences of COVID-19. Geraadpleegd op 15 april 2021 van: www.immunology.org/sites/default/files/BSI_Briefing
3. Aarts, F. Leven na covid-19. Nurs. 26, 36–39 (2020). doi.org/10.1007/s41193-020-0090-4
4. van Putten M. Pedicures, wees alert op ‘coronatenen’. Podopost. 2020; 33(4): 14–16. doi: 10.1007/s12480-020-0235-7
5. Walton T. 2011. Massage Therapy Pressure Scale. From: Medical Conditions and Massage Therapy: A Decision Tree Approach. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. Geraadpleegd op 15 april 2021 van www.tracywalton.com/wp-content/uploads/2015/04/Walton-Massage-Therapy-Pressure-Scale
6. Werner R. 2020. A Massage Therapist guide to Covid-19. Geraadpleegd op 15 april 2021 van bodbucket.s3.amazonaws.com/CovidUpdate-MTGP-200818