Pijn komt uit je brein!
20 Feb, 2018
Door: Nadja van de Kleut
Naar schatting een op de vijf Nederlanders heeft chronische pijn. Dat zijn al gauw een paar miljoen mensen die dagelijks last hebben van bijvoorbeeld hoofdpijn, rugpijn, spierpijn, gewrichtspijn, huidpijn, buikpijn, etc. Bij chronische pijn is het pijnsysteem zo sterk geprikkeld dat ook nadat de lichamelijke beschadiging door het lichaam is gerepareerd, er signalen doorgegeven blijven worden. Bij het ontstaan van chronische pijn zijn meerdere factoren betrokken, waarbij het brein de hoofdrol speelt.
Chronische pijn hebben, kan voor een mens erg invaliderend zijn. Meestal is het niet aan de buitenkant te zien, waardoor het lastig is om er begrip van anderen voor te krijgen. Leven met pijn en het gevoel hebben dat je niet begrepen wordt, kan leiden tot sociale isolatie, machteloosheid, frustratie en zelfs depressie. Pijn heeft een beschermende functie doordat het je razendsnel waarschuwt voor gevaar, zodat je maatregelen kunt nemen. Je voorkomt daarmee (ergere) weefselschade. Er zijn meerdere onderdelen van het lichaam bij betrokken, zoals hersenen, ruggenmerg, sensoren, neurotransmitters, huid en spieren. Bij acute pijn geeft het brein dempende stoffen (bijvoorbeeld endorfine) af, met als gevolg dat de pijn uitdooft. Als er schade is, zal het weefsel daarna herstellen, waarbij er altijd een ontstekingsreactie ontstaat. Het betreffende lichaamsdeel wordt rood, warm, gezwollen en doet pijn, waardoor je het gaat ontzien en rust geeft. Als het weefsel hersteld is, verdwijnt normaal gesproken de pijn.
Fysiek gezien wordt pijn in eerste instantie in de spieren veroorzaakt. Het menselijk lichaam heeft heel veel spieren en op het moment dat het brein waarneemt dat er gevaar dreigt, worden automatisch spieren aangespannen. Het doel daarvan is bescherming van onderliggende weefsels. Als de dreiging of het gevaar weg is, neemt de spierspanning weer af. Verdwijnt de dreiging niet, dan blijven de spieren aangespannen, waardoor er spierpijn door verzuring optreedt. Ook kan er een zenuw in de verdrukking komen, waardoor tintelingen kunnen ontstaan. Bij spanning in de nekspieren kan hoofdpijn ontstaan. De oplossing die het brein fysiologisch bedacht heeft voor deze spierpijn, is beweging! Alleen als de spieren al lange tijd onder spanning hebben gestaan, zal beweging kunnen leiden tot meer of heftigere pijnreacties. Blijft pijn na herstel aanwezig in bijvoorbeeld de huid, dan wijst het erop dat er veranderingen zijn ontstaan in de manier waarop het zenuwstelsel informatie uit de huid verwerkt. Zenuwen geven tintelingen, pijn of andere sensaties als ze in de verdrukking komen. Meestal neem je deze klachten op een andere plek waar.
- Fleming, A., Vollebregt, J. (2016). Pijn & het brein, 6de druk Amsterdam Uitgeverij Prometheus.
- Keizer, D., Van Wilgen, P. (2013). Chronische pijn verklaard, Amsterdam Uitgeverij Lannoo Campus