PsBK, Zelfgevoel: Bodem voor bestaansleegte

16 Jun, 2015

Door: Monique de Heij

Mijn vorige artikel ging over aansluiten op de Ander. Maar hoe sluiten we aan op een Hulpvrager in een toestand van bestaansleegte? De leegte waarin iemand zijn zelfgevoel en overlevingsstijl verliest en daardoor zijn bezieling. Kunnen we ons dit voorstellen, dat de Vrager zijn laatste wilskracht verliest en dreigt op te lossen? Hoe kunnen we omgaan met een Vrager met ‘psychiatrisch gedrag? Wat kan een Helper doen om bij te dragen aan het verbeteren van zijn zelfbeeld en het ontwikkelen van zijn zelfgevoel?

Wanneer iemand zijn been breekt en met een kruk een vaas van de tafel stoot, worden we over het algemeen niet boos. We hebben hier begrip voor. Net zoals voor een kind van drie dat na het verlies van zijn ouders met kerstmis het tafelkleed met serviesgoed en al van tafel trekt. In een dementerende vrouw die steeds hetzelfde verhaal vertelt, kunnen we ons inleven. We kunnen ons machteloos voelen, maar we ergeren ons meestal veel minder dan bij een (hulp)Vrager met ‘psychiatrisch’ gedrag. Hoe komt het dat we ons minder goed kunnen inleven als een Vrager met één been in de bestaansleegte staat? Hoe komt het dat we hem tot verantwoordelijkheid roepen, terwijl zijn wilskracht en bezieling zijn verdwenen? Waar komen die te hoge verwachtingen vandaan, en hoe helpen we de Vrager weer in zijn wilskracht te komen? Hoe kan iemand de leegte overwinnen als hij in deze situatie zijn zelfgevoel verliest, terwijl hij juist een zelfgevoel nodig heeft om dit te kunnen bereiken. Het zelfgevoel, dat voor innerlijke samenhang zorgt en alleen gevormd kan worden in een hechtingsrelatie.