Hoogsensitiviteit
28 Jun, 2023
Door Marjolein Berendsen
Hoogsensitiviteit komt veel voor en staat steeds meer in de belangstelling. Een goede ontwikkeling, want daarmee groeit de aandacht, begrip en bewustzijn ervoor. Het is een aangeboren eigenschap die op diepgaande wijze het gedrag, de denkwijzen, het gevoelsleven en de energie van hoogsensitieve personen (hsp’s) beïnvloedt, omdat alle prikkels van zowel buitenaf als binnenuit op zeer intense wijze worden opgenomen en verwerkt.1 De begeleiding van een hsp in een zorg- of behandeltraject vraagt daarom om kennis van en inzicht in het fenomeen.
Een hoogsensitief persoon (hsp) heeft de aangeboren eigenschap dat de hersenen op een andere manier werken dan bij een niet-hsp. Het gaat hierbij om de opname en de verwerking van prikkels in de hersenen. Prikkels komen van beelden en geluiden, emoties, indrukken, sferen, energie, vormen, kleuren, geuren, etc. Deze prikkels worden gefilterd, verwerkt en opgeslagen in een samenspel tussen zintuigen en hersenen. Als prikkels worden doorgegeven aan de hersenen, start de sensorische informatieverwerking, waarna gedrag, gevoel, gedachten en energie worden aangestuurd. Deze verwerking en de gevolgen ervan verlopen bij een hsp vele malen intenser en diepgaander dan bij een niet-hsp. De voelsprieten van een hoogsensitief persoon staan eigenlijk altijd op scherp, wat kan leiden tot overprikkeling, overmatige stress, burn-out of bore-out, maar ook diepzinniger vraagstukken over bijvoorbeeld zingeving.2
Lees het gehele artikel vanaf pagina 42 in het VNIG 4/23.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Esther Bergsma. (2019). Het hoogsensitieve Brein. Sneek: Booklight.
2. Verhavert, Y., Deliens, T., Van Der Linden, E., Van Hoof, E., Zinzen, E., & De Martelaer, K. The association between energy balance related behaviour and burn-out in adults: a systematic review. Nutrients 2020, 12(2), 397; doi: 10.3390/nu12020397
3. Elaine Aron. (1997). The Highly Sensitive Person. How to thrive when the world overwhelms you. New York: Broadway Books.
4. Aron, E. N., & Aron, A. Sensory-processing sensitivity and its relation to introversion and emotionality. J Pers Soc Psychol. 1997 Aug;73(2):345-68. doi: 10.1037//0022-3514.73.2.345.
5. Acevedo B, Aron E, Pospos S, Jessen D. The functional highly sensitive brain: a review of the brain circuits underlying sensory processing sensitivity and seemingly related disorders. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. 2018 Apr 19;373(1744):20170161. doi: 10.1098/rstb.2017.0161.
6. Elke van Hoof. (2021). Hoogsensitief. Leuven: LannooCampus