Aanhoudende lichamelijke klachten

16 Aug, 2022

Door Jan Houtveen en Sanderijn Hubertse

Veel cliënten met lichamelijke klachten zonder somatische verklaring voelen zich gekrenkt en niet serieus genomen. Ze vinden dat er onvoldoende onderzoek is uitgevoerd naar de oorzaak van hun klachten en dat ze onterecht of te snel naar de psycholoog worden doorverwezen. Het gevoel heerst dat er een strijd gevoerd moet worden: voor erkenning, voor aanvullend medisch onderzoek, voor een uitkering of om de juiste behandeling te krijgen.

Veel in het verleden gehanteerde labels, zoals psychosomatische klachten en Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) suggereren dat klachten zonder somatische verklaring psychisch zijn. Cliënten met ALK vatten dit op alsof ze er zelf schuldig aan zijn en voelen vervolgens schuld en schaamte naar zichzelf en hun omgeving. Daarnaast speelt er vaak een rouwproces om wat minder of niet meer mogelijk is. Zo kan iemand niet meer voldoen aan verwachtingen van het gezin of de sociale omgeving, of lukt werken niet meer. Dit maakt de lijdensdruk hoog en veel breder dan alleen de klachten. Op grond van een werkgroep ‘samenwerken met cliënten’ is het nieuwe label ALK tot stand gekomen, mooi aansluitend bij de internationale benaming persistent somatic symptoms. Hiermee verdwijnt de nadruk op de dualistische keuze of het klachtenpatroon somatisch verklaarbaar óf psychisch van aard is. Ook is het label ALK in lijn met de criteria van een somatisch-symptoomstoornis in de laatste versie van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, de DSM-5. Het label lost de onderliggende problemen niet op. Het biedt meer erkenning en respect naar de cliënt toe dan veel andere labels, maar tegelijkertijd blijft op de achtergrond de vraag spelen of de klachten somatisch verklaard kunnen worden. Ook de voor cliënten pijnlijke boodschap ‘leer er maar mee leven’ wordt met ALK niet opgelost, al kan ander woordgebruik wellicht een meer hoopvolle boodschap brengen. Hoe dan ook blijft ALK, net als SOLK, een werkhypothese en geen diagnose; een overkoepelend label voor een aanhoudend onverklaard klachtenpatroon.

Meer informatie: www.nalk.info

Lees het gehele artikel vanaf pagina 32 in het VNIG 5/22.

Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.