Compassievolle nieuwsgierigheid
18 Apr, 2024
Door Marianne Vanderveen-Kolkena
Gezondheid wordt nog vaak als individuele verantwoordelijkheid gezien. Via overheidsbeleid en publiekscampagnes worden ‘gezondheidsvaardigheden’ aangemoedigd. Roken, drinken, overgewicht: terugdringen!1 Sommige ziektebeelden worden vervolgens gekoppeld aan persoonlijke gedragspatronen, terwijl andere worden gezien als ‘domme pech’. Kunnen we gezondheid ook anders beschouwen? Welke rol spelen sociaal-culturele invloeden bij het ontstaan van ziekte en sociaalemotionele problematiek? Hoe werkt toxische stress door, bijvoorbeeld op het ontstaan van verslavingen? Traumasensitief werken en compassievolle nieuwsgierigheid naar het (intergenerationele) levensverhaal achter een gezondheidsprobleem kunnen mensen helpen helen, ook als ze niet genezen.
Ze werd na 36 weken zwangerschap prematuur en dysmatuur geboren, niet klaar voor de wereld, haar kwetsbare huid overdekt met vernix.2 Ze was geen blozende baby en het verhaal wil dat haar moeder voor de grap zei: ‘Wat is ze lelijk; stop haar er maar weer in!’ Ze was de eerste weken stil en bijna bewegingsloos; het wiegje hoefde nauwelijks opnieuw te worden opgemaakt. De borstvoedingsrelatie kwam niet tot stand.
Op haar negende verhuisde ze; de overgang naar de nieuwe school was lastig. Een aantal jaren daarna had ze een nare, seksueel getinte ervaring met de vader van een vriendinnetje. Alle ervaringen leken impactvol: ze kreeg nooit een werkelijke liefdesrelatie, begon te roken en bleef na de ouderlijke echtscheiding lang bij haar vaak depressieve, alcoholistische moeder wonen. Die had een sterk minderwaardigheidscomplex en er ontstond een belastende afhankelijkheidsrelatie tussen moeder en dochter. Ze kreeg te maken met burn-out, depressie, eenzaamheid en een onverklaarde auto-immuunziekte. Ze stierf in het ziekenhuis, onverwachts en alleen, op 32-jarige leeftijd.
Meer informatie: compassionateinquiry.com
Lees het gehele artikel vanaf pagina 38 in het VNIG 3/24.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport). (2018). Nationaal Preventieakkoord. Staatsuitgeverij Den Haag.
2. Bergman J. (2013). Koester je kleintje. Een werkboek over huid-op-huidcontact voor ouders van een prematuur geboren baby. Borstvoedingscentrum Panta Rhei.
3. Felitti, V.J., et al. (1998). Relationship of childhood abuse and household dysfunction to many of the leading causes of death in adults. The Adverse Childhood Experiences (ACE) Study. Am J Prev Med. 1998: 14(4):245-58. doi: 10.1016/s0749-3797(98)00017-8. Geraadpleegd 29 januari 2024, van www.ajpmonline.org/action/showPdf?pii=S0749-3797%2898%2900017-8
4. Burke Harris, N. (2021). The Deepest Well. Healing the Long-term Effects of Childhood Adversity. Harper Collins Publishers.
5. Shonkoff, J.P. & Garner, A.S. (2012). The Lifelong Effects of Early Childhood Adversity and Toxic Stress. Pediatrics, 129(1): e232-46.
6. Roseboom, T. (2023). De eerste 1000 dagen. Koninklijke Boom Uitgevers.
7. Murray, N. (2020). The Little Iceberg. connected baby Dundee.
8. Engel, G.L. (1977). The Need for a New Medical Model: A Challenge for Biomedicine. Science, 196(4286): 129-136.
9. Kolk, van der, B. (2014). The Body Keeps the Score: Mind, Brain and Body in the Transformation of Trauma. Penguin Random House UK.
10. Maté, G. (2022). The Myth of Normal. Trauma, Illness & Healing In a Toxic Culture. Vermilion. Oefening aangaande het ‘nee’ van het lichaam: aceaware.nl/CompassionateInquiryvragenkaartNL.230128, geraadpleegd 29 januari 2024.