Essentiële oliën bij burn-out
04 Mar, 2025
Door Els Smits
Op 30 oktober vierde Chi Natural Life haar 45-jarig bestaan met een uitverkocht congres in het Evoluon in Eindhoven. Het was tevens de dag waarop Ton Beljon, sinds 25 jaar eigenaar van het bedrijf, afscheid nam en het stokje – in de vorm van twee Chinese eetstokjes – doorgaf aan zijn twee zoons Kai en Sico Beljon.
In de loop van de dag kwam ik uitgebreid in contact met geuren en de mogelijkheden van essentiële oliën in de privésfeer en in de complementaire zorg. Los van de overal aanwezige, aangename geuren in de zalen en wandelgangen, was er een keur aan bijzondere workshops en boeiende lezingen over voeding en leefstijl, over huid- en wondzorg in de oncologie. De lezing van Harmen Rijpkema over de driehoek stress, slapeloosheid en burn-out bood een mooie ingang voor de inzet van essentiële oliën bij deze veel voorkomende en met elkaar samenhangende klachten in de Nederlandse samenleving. In 2023 meldde het RIVM dat maar liefst 19 procent van de werknemers burn-outklachten had.1
In zijn boek In de ban van burn-out2 vergelijkt psychiater Christiaan Vinkers een burn-out met een andere veelvoorkomende klacht, namelijk depressie en constateert 30 tot 50 procent overeenkomsten in de symptomen. Er is wel een belangrijk verschil. Iemand met een depressie wil eigenlijk niks, terwijl iemand met een burn-out heel graag van alles wil, maar niet kan.
Invloed van stress op hersenstructuren
Bij acute stress wordt het sympathische deel van het zenuwstelsel geprikkeld en geeft het een signaal aan het bijniermerg om adrenaline te maken. Dat is nodig om energie naar de spieren te sturen, zodat iemand in actie kan komen. Adrenaline wordt ook heel snel weer afgebroken. Bij chronische stress wordt cortisol, een steroïdehormoon uit de bijnierschors, aangemaakt. Cortisol werkt langzamer, maar blijft veel langer in het lichaam aanwezig. Veel cortisol in het lichaam heeft twee gevolgen: het zorgt voor een hogere bloedsuikerspiegel door de aanmaak van glucose en het onderdrukt het immuunsysteem. Waar acute stress eindigt en chronische stress begint, en waar chronische stress eindigt en burn-out begint, is moeilijk te onderscheiden.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 48 in het VNIG 2/25.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. RIVM (2024). Burn-outklachten. Geraadpleegd op 30 januari 2025, van www.rivm.nl/mentale-gezondheid/monitor/werkenden/burn-out-klachten
2. Vinkers, Christiaan (2022). In de ban van burn-out. Prometheus.
3. Frank, Brankele (2023). Over de kop. Das Mag Uitgeverij B.V.
4. Sattayakhom, A. et al (2023). The effects of essential oils on the nervous system: a scoping review. Molecules 28(9): 3771.
5. Watanabe, E. et al (2015). Effects of bergamot ( Citrus bergamia (Risso) Wright & Arn.) essential oil aromatherapy on mood states, parasympathetic nervous system activity, and salivary cortisol levels in 41 healthy females. Forschende Komplementärmedizin 22(1):43-49.
6. Wakui, N. et al (2023). Relieving psychological stress and improving sleep quality by bergamot essential oil use before bedtime and upon awakening: A randomized crossover trial. Complementary Therapies in Medicine 77; 102976.
7. Matsumoto, T. et al (2017). Does Japanese citrusfruit yuzu (Citrus junos Sieb. ex Tanaka) fragrance have lavender-like therapeutic effects that alleviate premenstrual emotional symptoms? A single-blind randomized crossover study. Journal of Alternative and Complementary Medicine 23(6):461-470.
8. Ko, LW. (2021). A pilot study on essential oil aroma stimulation for enhancing slow-wave EEG in sleeping brain. Scientific Reports 11:1078.
9. Chen, CJ. et al (2015). Effect of Hinoki and Meniki essential oils on human autonomic nervous system activity and mood states. Natural Product Communications 10(7):1305-1308.