Positieve Gezondheid binnen de complementaire zorg

14 Dec, 2022

Door Annelies van Scheppingen

Positieve Gezondheid is een begrip aan het worden in het Nederlandse zorg- en sociale domein. Op een van de laatste nazomerse dagen van het jaar organiseerden het IPH en Alles is Gezondheid een praktijkdag Positieve Gezondheid in Zeist. Hier konden medewerkers, ondernemers en zzp’ers uit de zorg en welzijn van bedenker Machteld Huber zelf horen hoe je Positieve Gezondheid kunt inzetten en gebruiken. VNIG was ook van de partij en wil vooral ontdekken hoe Positieve Gezondheid past binnen de complementaire zorgverlening.

In 1948 werd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een definitie van gezondheid geformuleerd: ‘Gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekten of gebreken’. Dat betekent dat als je je even niet lekker in je vel voelt, je volgens deze definitie niet gezond bent.
In de tijd dat deze definitie opgesteld werd, waren er vooral acute aandoeningen en infectieziekten. Dat we nu voornamelijk kampen met chronische aandoeningen, had de WHO destijds niet voorzien. Toen huisarts Machteld Huber zelf ernstig ziek werd, merkte ze dat ze zich als patiënt heel anders voelde dan hoe ze in haar functie als huisarts naar haar patiënten keek. Ze was veel zelfredzamer dan ze als arts dacht dat haar patiënten waren. De definitie van gezondheid moest wat haar betreft verbreed worden. Samen met andere onderzoekers kwam ze in 2011 met de volgende definitie, die ze zelf liever een richting noemt: ‘Positieve gezondheid is het vermogen je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven.’ Het doet daarmee een groot beroep op de veerkracht van mensen en legt de regie bij henzelf in plaats van de verantwoordelijkheid bij de zorgverlener.

Om het draagvlak voor deze nieuwe formulering betreffende gezondheid te toetsen werd mensen gevraagd wat ze van de beschrijving vonden. Positief vond men dat de (hele) mens centraal gesteld werd. Mensen voelden zich met deze nieuwe kijk op gezondheid in hun kracht aangesproken, omdat het gaat over de mogelijkheden die er zijn, zonder nadruk op de beperkingen. Maar er was ook kritiek. Wordt ziekte dan nog wel behandeld? Kán iedereen wel zelf de regie nemen? Machteld Huber vindt dat de medische kennis, waarmee zorg wordt geleverd om acute aandoeningen te behandelen, zeker belangrijk is en blijft. Wel is het goed om ook te kijken of er andere mogelijkheden zijn, bijvoorbeeld door je leefstijl te veranderen. Ze benadrukt dat je mensen uit kwetsbare groepen moet helpen eigen regie te voeren.

Lees het gehele artikel vanaf pagina 36 in het VNIG 1/23.

Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.

Bronvermelding:
1. www.iph.nl Geraadpleegd op 30 september 2022.
2. www.gezonderouterosmalen.nl Geraadpleegd op 30 september 2022.
3. Z.N. (2022,16 september). Samenvatting Integraal Zorgakkoord. Rijksoverheid. Geraadpleegd op 30 september 2022, van https://www.rijksoverheid.nl/documenten/publicaties/2022/09/16/samenvatting-integraal-zorgakkoord
4. www.adamas-inloophuis.nl Geraadpleegd op 30 september 2022.