Vormen van weten in de medische praktijk
21 Feb, 2023
Door Nienke van der Heide
Hoeveel ervaring en kennis je ook tot je beschikking hebt, elke keer als iemand met gezondheidsproblemen voor je staat is het opnieuw een puzzel. Wat is het dat er op dit moment bij deze mens speelt? Wat is hier nodig? Wat kan mijn bijdrage zijn? Voor antwoorden kan je bogen op beschikbare wetenschappelijke kennis over ziekte en gezondheid. Toch is er in de dagelijkse medische praktijk meer nodig dan boekenwijsheid. In de ontmoeting van mens tot mens gebruikt een hulpverlener ook holistische, empathische en intuïtieve methoden om te bepalen wat te doen – al dan niet bewust. Een mooie, systematische methode om al deze instrumenten te benutten vinden we in de vierstapsbenadering zoals beschreven in de leerboekserie Bolk’s Companions.
Het is een prachtig boekje, compact, helder en vol fascinerende voorbeelden. Naar Klinische Intuïtie, Wetenschapsfilosofie voor de Medische Praktijk heet het, geschreven door Maurits in ’t Veld en Majella van Maaren.1 Ik stuit op deze publicatie tijdens het schrijven van een artikel over medische intuïtie in een vorige editie van VNIG.2 In vier stappen worden vier verschillende vormen van kennisverwerving bijeengebracht – waarbij de één ook nog eens op de ander voortbouwt. En het is toe te passen op wat je maar wilt: een zorgvraag van een cliënt, een ziektebeeld, een geneeskrachtige plant.
In de eerste stap werk je op een empirisch-wetenschappelijke manier. Wat weet je allemaal van deze cliënt, dit ziektebeeld, deze plant? Wat is er te zien, te horen, te ruiken, te voelen? Welke feitelijke kennis is al eerder verzameld? De tweede stap neemt deze kennis mee naar een dynamisch-holistische manier van kijken. Welke patronen laten zich zien? Is er samenhang te vinden tussen al die losse feiten? In de derde stap neem je je eigen lichaam als instrument. Gebaseerd op het idee dat wat door het ene systeem werkt in een ander systeem herkenbaar is, verbind je je op empathische wijze met het probleem, de situatie, of het levende wezen dat voor je staat. Je voelt in jezelf hoe de patronen die je zojuist hebt ontwaard werkzaam zijn. Je gaat al voelend tegen de stroom op, op zoek naar de bron van dat wat zich kenbaar heeft gemaakt. En dan, in de vierde stap, maak je ruimte voor intuïtief weten. Je neemt een stap als het ware naar achteren, maakt ruimte in je bewustzijn en geeft tijd zodat een gevoel of een beeld kan ontstaan, waarin iets duidelijk kan worden van wat de mens of de plant die voor je staat je te zeggen heeft.
Meer informatie: www.bolkscompanions.com
Lees het gehele artikel vanaf pagina 52 in het VNIG 2/23.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. In ’t Veld, M. en van Maaren, M. (2021). Naar Klinische Intuïtie: Wetenschapsfilosofie voor de medische praktijk. Zeist: Stichting Kingfisher Foundation.
2. van der Heide, N. Medische Intuïtie – een holistische blik. VNIG 22-6:36-41.