Gebruik maagzuurremmers in verband gebracht met dementie en beroerte

05 Jan, 2017

Door: Fleur Kortekaas

Twee van de meest gelezen publicaties van 2016 in het JAMA Neurology betreffen studies naar protonpompremmers (PPI’s), het zwaarste type maagzuurremmers en de meest voorgeschreven medicijngroep ter wereld. PPI’s (bv. omeprazol) worden veelvuldig voorgeschreven bij maagklachten, en ter preventie van beschadiging van het maagslijmvlies door gebruik van NSAID’s. Nu blijkt het gebruik van deze middelen samen te hangen met een dertig tot veertig procent hogere kans op dementie en een twintig procent hogere kans op een beroerte. Dit blijkt uit twee studies.

De eerste studie is een Duitse studie naar veroudering, cognitie en dementie in eerstelijnszorg patiënten van 75 jaar en ouder ( n= 73.679). Onder de groep PPI-gebruikers (n= 2911) werd het gebruik van protonpompremmers geassocieerd met een verhoogd risico op dementie (hazard ratio [HR], van 1.33 [95% BI, 1.04-1,83) en een verhoogd risico op de ziekte van Alzheimer (HR, 1,44 [95% BI, 1.01-2.06]). Deze studie door Gomm et al gebruikte een grote Duitse verzekeringsdatabase om de analyse tussen het gebruik van PPI’s en cognitieve achteruitgang op te stellen. Het gevonden verband werd eerder al waargenomen in dierproefstudies waar het gebruik van PPI’s leidde tot een verhoogde neerslag van bèta-amyloïd in hersencellen (Gomm et al., 2016).

De tweede studie betreft een analyse van data uit een zes jaar durend onderzoek onder ruim 240 duizend Deense patiënten met maagklachten. De groep die een protonpompremmer slikte, had twintig procent meer kans op een beroerte. De afgelopen jaren werd duidelijk dat langdurig gebruik van de maagzuurremmers de kans vergroot op onder meer infecties, hartklachten, dementie, nierklachten en botontkalking. Waarom maagzuurremmers zoveel bijwerkingen hebben, is niet helemaal duidelijk, zo meldt de Volkskrant in haar berichtgeving over deze tweede studie. Waarschijnlijk komen bacteriën makkelijker in het bloed als de zuurbarrière wordt weggehaald, waardoor sneller infecties ontstaan. Bij het ontstaan van aderverkalking (de oorzaak van beroertes en hartklachten) spelen infecties mogelijk een rol (Fosbol 2016).

Bronnen:
Gomm, W., von Holt, K., Thomé, F., Broich, K., Maier, W., Fink, A., … MT, H. (2016). Association of Proton Pump Inhibitors With Risk of Dementia. JAMA Neurology, 73(4), 410.

Emil L. Fosbøl, M.D., Ph.D.; Peter W. Hansen, M.D.; Mette G. Charlot, M.D., Ph.D.; Christian Torp- Pedersen, M.D., DMSc.; and Gunnar H. Gislason, M.D., Ph.D. American Heart Association Meeting Report 2016 — Presentation: 391 — Session: EP.AOS.765