Meer contrast tussen dag- en nachtlicht goed voor zenuwstelsel

09 Dec, 2013

Op een doordeweekse nacht, om pakweg 3 uur, zijn 1 miljoen Nederlanders klaar wakker. Nederland wordt langzaam een echte 24-uurs samenleving, een land waar ook midden in de nacht altijd alles mogelijk is. In onze moderne 24 uur maatschappij vervalt het verschil tussen dag en nacht, en het verschil in lichtintensiteit tussen dag en nacht. De overgang van daglicht naar nacht is een zogenaamde ‘zeitgeber’. Een zeitgeber is een prikkel om onze biologische klok en bij behorende ritmen onderling te synchroniseren en af te stemmen op de buitenwereld.
 
Door het verlies aan contrast tussen dag en nacht – een zwakke zeitgeber-  is de biologische klok of ons circadiaanse ritme verstoord. Verstoring van het circadiaanse ritme zijn in verband gebracht met bepaalde vormen van kanker (borstkanker), het metabole syndroom en emotionele- en cognitieve aandoeningen. Er is echter weinig kennis hoe nu het centraal zenuwstelsel versterkt kan worden door de biologische klok.

Uit een studie van de onderzoeksgroep van Matinez van de Universiteit van Murcia te Spanje blijkt het centraal zenuwstelsel versterkt te kunnen worden door het vergroten van het contrast tussen daglicht en de nacht.

Onderzoekers bestudeerden het leefpatroon van een groep van 131 jongeren gedurende een week. Temperatuur van de pols, hoeveelheid blootstelling aan licht, de omgevingstemperatuur, lichaamsactiviteit en slaap werden gemeten door de onderzoekers. De groep werd ingedeeld in deelnemers die een hoog contrast (HC) tussen dag en nacht licht hadden en deelnemers die een laag verschil tussen dag en nachtlicht hadden (LC). De HC groep vertoonde betere ritmen voor alle variabelen behalve voor slaap (Martinez-Nicolas, Madrid, & Rol, 2013).

Onze biologische klok is van oudsher gesynchroniseerd op de natuurlijke lichtcyclus vanaf midzomer. Door blootstelling aan elektrisch licht en verminderde blootstelling aan zonlicht veranderen en vertragen deze circadiaanse ritmen. Voor meer informatie over het effect van elektrisch licht op onze biologische klok en uitleg daarover klik hier. (Wright et al., 2013). Zie ook ons artikel 'Cellen kunnen klokkijken' in VNGK 5/13.

Martinez-Nicolas, A., Madrid, J.A., & Rol, M.A. (2013). Day-night contrast as source of health for the human circadian system. Chronobiol Int. doi: 10.3109/07420528.2013.861845
 
Wright, K.P., Jr., McHill, A.W., Birks, B.R., Griffin, B.R., Rusterholz, T., & Chinoy, E. D. (2013). Entrainment of the human circadian clock to the natural light-dark cycle. Curr Biol, 23(16), 1554-1558. doi: 10.1016/j.cub.2013.06.039