Meten van de mentale focus tijdens meditatie

12 Oct, 2020

Meditatie wordt vaak gebruikt om interoceptie te bevorderen: een naar binnen gerichte aandacht op lichamelijke sensaties. In een proof-of-principle studie hebben onderzoekers van de University of Texas, University of Toronto, University of Wisconsin-Madison en University of California een nieuw meetinstrument ontwikkeld om objectief de mentale aandachtspatronen van mediterenden vast te stellen. De studie is gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Human Neuroscience.

Onderzoekers hebben hiervoor allereerst de haalbaarheid van een op fMRI-gegevens toegepaste multi-voxel patroonanalyse (MVPA) getest. MVPA gebruikt technologie voor patroonherkenning om neurale patronen die geassocieerd zijn met externe of interne aandacht te herkennen en onderscheiden. Daarna worden deze hersenpatronen gebruikt om de verschillende mentale staten die optreden bij een bepaalde taak te decoderen. Aan de studie deden zestien gezonde volwassenen mee tussen 25 en 65 jaar. Acht waren ervaren mediterenden, de andere acht hadden geen meditatie-ervaring en vormden de controlegroep. Er werden vijf mentale toestanden gedefinieerd die belangrijk zijn bij ademhalingsmeditatie. Hiervan zijn er drie meditatiegerelateerd: aandacht gericht op ademhaling, dwalen van gedachten en zelfreflectie/gedachten over zichzelf, en twee controlegerelateerd: aandacht voor de eigen voeten en extern geluid. Bij alle participanten werden de vijf mentale toestanden met de MVPA-meting significant (87,5 procent) herkend.

Vervolgens deden de onderzoekers metingen tijdens een ademhalingsmeditatie van tien minuten om een schatting te maken van de hoeveelheid tijd die de participanten besteedden aan ieder van de vijf genoemde mentale toestanden. De voorlopige resultaten laten zien dat participanten meer aandacht hadden voor hun ademhaling, dan voor dwalende gedachten of gedachten en reflectie over zichzelf.

Deze studie heeft geholpen om onzichtbare interne processen als gevolg van ademhalingsmeditatie zichtbaar en kwantificeerbaar te maken, concluderen de onderzoekers. Het kan wetenschappers objectieve handvatten bieden om verdergaand onderzoek te doen naar de aandachts- en emotionele mechanismen die ten grondslag liggen aan een verbetering gezondheid en welzijn door meditatie.

Bronvermelding:
Weng HY, Lewis-Peacock JA, Hecht FM, et al. Focus on the breath: brain decoding reveals internal states of attention during meditation. Frontiers in Human Neuroscience. 2020;14.