De andere pandemie: onze mentale gezondheid voor, tijdens en na Covid-19

02 Mar, 2022

‘We hebben allemaal wel eens feestjes waar je helemaal geen zin in hebt om naartoe te gaan’, zo schrijft Holger Cramer in zijn editorial van het tijdschrift Journal of Integrative and Complementary Medicine. ‘Deze dagen zijn we wereldwijd uitgenodigd voor zo’n feestje: de Covid-19-pandemie viert haar tweede verjaardag. En of we het nou mee willen vieren of niet, dat doet helaas niet ter zake: de Covid-19-pandemie heeft invloed op ons allemaal, veranderde onze levens en bedreigt ons bestaan.

Maar als er nou eens een tweede pandemie bestaat? Eentje die ons niet uitnodigt voor zijn verjaardagspartijtje, en niet steeds in het nieuws is? Terwijl die veel ouder is dan Covid-19? Maar waarvan dit virus de verspreiding wel heeft aangewakkerd? Deze andere pandemie gaat over onze mentale gezondheid.

Mentale stoornissen, zoals angst, depressie en posttraumatische stressstoornissen (PTSS) komen veel voor en nemen zelfs toe. Volgens het Amerikaanse Centres for Disease Control and Prevention (CDC) hadden in de lente van 2021 meer dan vier van de tien Amerikanen last van angst of depressie. Bovendien nam een op vier Amerikanen medicatie om de mentale gezondheid te ondersteunen of waren zij in therapie. En dit geldt overigens niet alleen voor de Verenigde Staten, maar voor de hele wereld: de Global Burden of Disease-studie plaatst mentale ziekten met stip op nummer 1 als mondiale ziektelast.

Het is begrijpelijk en noodzakelijk dat de Covid-19-pandemie alle aandacht trekt. Echter, het is gevaarlijk om de mentale gezondheid-pandemie te negeren, alleen al omdat ze niet onafhankelijk van elkaar bestaan. Zo laten studies zien dat bijna een derde van alle Covid-19-patiënten ook last heeft van depressieve symptomen. En bijna alle Covid-19-patiënten in het ziekenhuis vertoonden symptomen van PTSS.

Dit is niet zo gek, want de pandemie wordt vergezeld van vele psychische stressfactoren: angst voor de ziekte, leed vanwege verlies van familie en vrienden, angst voor verlies van werk, sociale spanningen door de lockdowns, thuiswerken en online-onderwijs. Bovendien is er sprake van een diepgaand verlies van controle, een gebrek aan helderheid over hoe onze levens, onze samenleving, onze wereld eruit gaat zien zodra de pandemie voorbij is.

Het CDC geeft specifieke adviezen op zijn website om met mentale stress om te gaan, ook gedurende deze Covid-19-pandemie. Zo is het advies om regelmatig te bewegen, goed te slapen, overmatig alcohol en roken te vermijden, gezond te eten, te ontspannen, te verbinden met andere mensen en vooral af en toe af te schakelen van de (social) media.

Behalve dat er ook wordt geadviseerd om een vaccin te nemen, geven deze adviezen van het CDC in feite een mooie omschrijving van zelfhulpstrategieën uit de integratieve geneeskunde’, zo constateert Cramer, en dat vindt hij opmerkelijk en een gunstig teken. ‘We doen er verstandig aan om deze op te volgen; op die manier nemen we de andere (mentale) pandemie eindelijk serieus’, zo besluit hij zijn editorial.

Bronvermelding:
Cramer, H. The Other Pandemic: Mental Health Before, During, and After COVID-19. Journal of Integrative and Complementary Medicine, Published Online: 2 Feb 2022.