Het bos in met al je zintuigen

12 Dec, 2017

Door: Marilène Dols

De meeste mensen zullen het herkennen. Hoe je tijdens een boswandeling voelt dat je drukke hoofd tot rust komt, terwijl je ogen, oren en neus het bos in zich opnemen. Dagelijkse beslommeringen raken op de achtergrond. Je komt weer tot rust, voelt je ontspannen. En met nieuwe energie kun je het leven weer aan. Shinrin-yoku, ook wel forest bathing genoemd, behelst wat meer dan een lekkere wandeling in het bos. In Japan beoefent men het niet alleen, maar worden ook de fysiologische en psychologische effecten ervan onderzocht.

Intuïtief weten we dat het klopt, een groene omgeving doet mensen goed. Dat blijkt ook uit onderzoek. Of het nou gaat om een bos, een park, een volkstuintje of een groene speelplaats, allemaal zijn ze goed voor lichaam en geest. Zelfs kamerplanten of afbeeldingen van groene natuur doen ons goed. De gezondheidsraad deed een inventarisatie van studies en kwam tot de conclusie dat groen in de nabijheid van mensen gepaard gaat met een betere gezondheid en een lagere kans op overlijden. Maar maken we wel genoeg gebruik van groen in de buurt?

In Japan wordt de grote waarde van groene natuur, en speciaal het bos, van oudsher onderkend. Sinds de jaren 80 van de vorige eeuw wordt daar shinrin-yoku beoefend, een speciale vorm van natuurtherapie, die veel gunstige gezondheidseffecten heeft. Shinrin-yoku, ook wel forest bathing genoemd, wordt omschreven als ‘het in je opnemen van de bosatmosfeer’. Het is verankerd in de Japanse traditie en gestoeld op het boeddhisme en shintoïsme. Forest bathing heeft niets te maken met zomaar wandelen, joggen of fietsen door het bos. Bij forest bathing draait alles om het aanwenden van de vijf zintuigen, waarmee je met aandacht en in alle rust het bos in je opneemt. Je loopt in een traag tempo en snuift de boslucht diep in. Je kijkt om je heen naar kleuren en vormen van het bos, naar licht en schaduw. Je luistert naar geluiden zoals ritselende bladeren, tjilpende vogels of een kabbelend beekje. Je voelt aan blaadjes, takjes, mos en boomschors, en ook een kop thee van verzamelde bladeren en bessen behoort tot de mogelijkheden bij een shinrin-yoku-tocht, die twee tot meerdere uren kan duren.

1. Margreet Vermeulen. Goed voor lichaam en geest: allemaal het bos in. Volkskrant 4 augustus 2017.
2. www.gezondheidsraad.nl, juni 2017.
3. notesofnomads.com
4. Song C., Ikei H., Miyazaki Y. Physiological Effects of Nature Therapy: A Review of the Research in Japan. Int. J. Environ. Res. Public Health. 2016.
5. Li Q, Morimoto K, Kobayashi M, Inagaki H, Katsumata M, Hirata Y, Hirata K, Suzuki H, Li YJ, Wakayama Y, Kawada T, Park BJ, Ohira T, Matsui N, Kagawa T, Miyazaki Y, Krensky AM. Visiting a forest, but not a city, increases human natural killer activity and expression of anti-cancer proteins. Int J Immunopathol Pharmacol.2008 Jan-Mar;21(1):117-27.
6. Li Q, Kobayashi M, Inagaki H, Hirata Y, Li YJ, Hirata K, Shimizu T, Suzuki H, Katsumata M, Wakayama Y, Kawada T, Ohira T, Matsui N, Kagawa T. A day trip to a forest park increases human natural killer activity and the expression of anti-cancer proteins in male subjects. J Biol Regul Homeost Agents. 2010 Apr-Jun;24(2):157-65.
7. Li Q, Morimoto K, Kobayashi M, Inagaki H, Katsumata M, Hirata Y, Hirata K, Shimizu T, Li YJ, Wakayama Y, Kawada T, Ohira T, Takayama N, Kagawa T, Miyazaki YA. Forest bathing trip increases human natural killer activity and expression of anti-cancer proteins in female subjects. J Biol Regul Homeost Agents. 2008 Jan-Mar;22(1):45-55.
8. Sung Chul Seo, Su Jin Park, Chan-Woo Park, Won Suck Yoon, Ji Tae Choung, and Young Yoo. Clinical and Immunological Effects of a Forest Trip in Children with Asthma and Atopic Dermatitis. Iran J Allergy Asthma Immuno, February 2015; 14(1):28-36.
9. Chia-Pin Yu, Chia-Min Lin, Ming-Jer Tsai, Yu-Chieh Tsai and Chun-Yu Chen. Effects of Short Forest Bathing Program on Autonomic Nervous System Activity and Mood States in Middle-Aged and Elderly Individuals. International Journal of Environmental Research and Public Health, august 2017.
10. Yuki Ideno et al. Blood pressure-lowering effect of Shinrin-yoku (Forest bathing): a systematic review and meta-analysis. BMC Complementary and Alternative Medicine 2017.
11. Margaret M. Hansen et al. Shinrin-Yoku (Forest Bathing) and Nature Therapy; a State of the Art review. International Journal of Environmental Research and Public Health, July 2017.
12. Miyazaki Y et al. Forest medicine research in Japan. Nihon Eiseigaku Zasshi, 2014.
13. Chun M.H., Chang M.C., Lee S. The effects of forest therapy on depression and anxiety in patients with chronic stroke. J. Neurosci. 2017;127:199–203.
14. Won Sop Shin, corresponding author Chang Seob Shin, and Poung Sik Yeoun. The influence of forest therapy camp on depression in alcoholics. Environ Health Prev Med. 2012 Jan; 17(1): 73–76.
15. Kaplan R., Kaplan S. The Experience of Nature: A Psychological Perspective. Cambridge University Press; Cambridge, UK: 1989.
16. Kyoung Sang Cho, Young-ran Lim, Kyungho Lee, Jaeseok Lee, Jang Ho Lee and Im-Soon Lee. Terpenes from Forests and Human Health. Toxicol. Res. Vol. 33, No. 2, pp. 97-106 (2017).