De macroschade van microplastics
15 Jun, 2022
Door Karlien Bongers
Er zijn slechts weinig wetenschappelijke studies gedaan naar de schadelijkheid van plastics voor onze gezondheid. Maar de resultaten van die studies laten niet alleen negatieve effecten zien op lever, darmen, longen, nieren, hart, het zenuwstelsel inclusief hersenen, het immuunsysteem en de voortplantingsorganen, ook maken ze inzichtelijk hoe eenvoudig de blootstelling aan microplastic (MP) tot stand komt.
We leven in een vervuilde wereld. Naast de uitstoot van kooldioxide, zware metalen en pesticiden belasten we ons leefklimaat toenemend met plastic. Tussen 1950 en 2015 werd er wereldwijd 8,3 miljard ton plastic geproduceerd oftewel 1000 kilo per nu levende menselijke wereldburger. Bijna de helft van het wereldwijde plastic is na 2000 geproduceerd; een derde daarvan als verpakkingsmateriaal. Binnen een maand is veertig procent van het plastic verworden tot afval. Een kleine tien procent hiervan wordt gerecycled, ruim de helft gecontroleerd gestort of verbrand en de rest komt ongecontroleerd in ons leefklimaat terecht.1 Voor heel het milieu, dus ook voor mensen, vormt plastic een gezondheidsrisico.
Het internationale document ISO 472 definieert plastic als ‘een materiaal dat als essentieel ingrediënt een molecuul bevat dat bestaat uit grote veelvouden van eenheden met een laagmoleculair gewicht’.2 Oftewel: plastic wordt gemaakt door op elkaar lijkende monomeren, bijvoorbeeld uit aardolie, aan elkaar te ‘rijgen’ tot polymeren om deze vervolgens samen te voegen tot een kunststof. Door het productieproces kunnen eigenschappen als hardheid of vervormbaarheid worden gestuurd. Op de website van plasticproducenten in Europa is te zien dat er vele soorten plastic bestaan, zoals epoxyhars, polyurethaan (PUR), polyethyleentereftalaat (PET), polystyreen (PS), en polyvinylchloride (PVC).
Ook het milieuvriendelijker klinkende biobased plastic staat op deze lijst. PET-flessen bijvoorbeeld hebben, of ze nu gemaakt zijn van aardolie of suikerriet, dezelfde chemische eigenschappen en dezelfde consequenties voor de leefomgeving.2 De door de mens gemaakte polymeren blijken moeilijk afbreekbaar, hoewel niet onmogelijk. Zo bleek de schimmel Aspergillus tubingensis in de vuilnisbelt van Islamabad in Pakistan in staat tot biodegeneratie van polyurethaan (PU).3
Dit artikel is eerder gepubliceerd in OrthoFyto.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 54 in het VNIG 4/22.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. www.plasticsoupfoundation.org/plastic-probleem/feiten-en-cijfers/plasticcijfers/ geraadpleegd 21 januari 2021
2. Amec Foster Wheeler Environment. Intentionally added microplastics in products. Final report. European Commission (DG Environment). 2017. Doc Ref. 39168 Final Report 17271i3
3. Khan S, Nadir S, Shah ZU, Shah AA, Karunarathna SC, Xu J, Khan A, Munir S, Hasan F. Biodegradation of polyester polyurethane by Aspergillus tubingensis. Environ Pollut. 2017 Jun;225:469-480.
4. Campanale C, Massarelli C, Savino I, Locaputo V, Uricchio VF. A Detailed Review Study on Potential Effects of Microplastics and Additives of Concern on Human Health. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(4):1212. Published 2020 Feb 13.
5. American Chemical Society. (2020, August 17). Micro- and nanoplastics detectable in human tissues. ScienceDaily. via www.sciencedaily.com bezocht 21 januari 2021
6. Zarus GM, Muianga C, Hunter CM, Pappas RS. A review of data for quantifying human exposures to micro and nanoplastics and potential health risks. Science of The Total Environment 2021 (756)
7. Vethaak AD, Leslie HA. Plastic Debris Is a Human Health Issue. Environ. Sci. Technol. 2016; 50(13): 6825-6826.
8. Lama S, Vanacore D, Diano N, et al. Ameliorative effect of Silybin on bisphenol A induced oxidative stress, cell proliferation and steroid hormones oxidation in HepG2 cell cultures. Sci Rep. 2019;9(1):3228. Published 2019 Mar 1.
9. www.zonmw.nl/nl/onderzoek-resultaten/life-sciences-health/programmas/programma-detail/microplastics-health/t/kennisagenda-microplastics-health/