Diversiteit als norm in de spreekkamer
14 Dec, 2021
Door Barbara Oud en Jannet Vaessen
Je hebt een intakegesprek met een nieuwe cliënt. De cliënt loopt tegen een aantal dingen aan; hij zit niet lekker in zijn vel, heeft een onbestemd gevoel en loopt vast. Hij heeft hoofdpijn, een zere rug en slaapt slecht. De reguliere zorg heeft hem niet kunnen helpen, dus hij zoekt verder in de complementaire geneeskunde. Tijdens de intake vertelt de man over zijn vrouw. Samen hebben ze twee kinderen, van tien en twaalf jaar oud. De relatie verloopt niet soepel. Waar vraag je op door bij deze cliënt?
Het ligt voor de hand om aan te nemen dat deze persoon hetero is. Echter, als je doorvraagt blijkt de man bi+ zijn: hij valt op meerdere genders. Naast zijn huwelijk heeft hij ook seksueel contact met mannen. Hoewel hij hierover goede afspraken heeft gemaakt met zijn vrouw, zijn de kinderen en anderen in zijn omgeving niet op de hoogte. Dit geheim drukt zwaar op zijn schouders, en zorgt voor zowel psychische als somatische klachten.
Elke dag doen we oneindig veel aannames. Op basis van normen, waarden, verwachtingen en eerdere ervaringen maken we keuzes. Dit is nodig, want ons brein ontvangt te veel prikkels om ze ieder als nieuwe informatie te verwerken. Tegelijkertijd kunnen (onbewuste) aannames in de zorg problematisch zijn. Zo kan de aanname dat een cliënt hetero is ervoor zorgen dat je in de behandeling niet tot de kern komt. Op dezelfde manier kunnen verwachtingen en aannames over mannen en vrouwen ook veroorzaken dat zij niet altijd zorg op maat ontvangen; pas recentelijk werden we ons ervan bewust dat hart- en vaatziekten bij mannen en vrouwen anders vorm krijgen en om verschillende behandeling vragen.1 Uit recent onderzoek blijkt opnieuw dat sekseverschillen van invloed zijn op de aangeboden eerstelijnszorg; mannen met pijnklachten worden vaker doorverwezen naar een specialist en krijgen vaker een diagnose dan vrouwen.2
Lees het gehele artikel vanaf pagina 42 in het VNIG 1/22.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Lagro-Janssen, T. & Teunissen, D. (Red) (2021). Gendersensitieve huisartsengeneeskunde. Een handboek voor de praktijk. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. ISBN 9789036827065
2. Ballering, A. V. et. al. (2021). Sex differences in the trajectories to diagnosis of patients presenting with common somatic symptoms in primary care: an observational cohort study. Journal of Psychosomatic Research. 2021 October; Vol. 149.
3. De Blécourt K, & Oud B (2021). Diversiteit is de realiteit. Diversiteit op het gebied van sekse, gender en seksuele oriëntatie, hoe zit dat?
4. Seksediversiteit.nl. Seksediversiteit voor iedereen. Geraadpleegd op 30 oktober 2021, van www.seksediversiteit.nl
5. Movisie (2021). Handreiking LHBTI-emancipatie. Feiten en cijfers op een rij.
6. Höing, M., e.a. (2017). Bespreekbaar maken van seksualiteit en intimiteit. Handboek voor professionals in zorg en welzijn. Bussum: Coutinho. ISBN 9789046905838
7. Alliantie Gezondheidszorg op Maat (2021). Hoe kies jij je behandelaar? Hulpzoekgedrag van LHBTI personen.