Een geslaagde fusie

20 Apr, 2020

Door Nienke van der Heide

In november 2019 gingen twee multidisciplinaire beroepsverenigingen in het CAM-veld, de LVNG en VNT, samen in de LVNT. Met ruim 800 leden vertegenwoordigen zij therapeuten op het gebied van natuurgeneeskunde, lichaamsgerichte therapie, oosterse geneeswijzen en energetisch werk. Een fusie van beroepsverenigingen is vaker geprobeerd, maar leidde niet altijd tot succes. Hoe komt het dat het nu wel lukte?

In de vergaderruimte van de LVNT zitten Rens van der Hout, voorzitter van de VNT en LVNT, en Tine Goedhart, vicevoorzitter van de VNT en LVNT, klaar met een kop thee. Tine heeft net die dag het vicevoorzittersstokje overgenomen van LVNG-voorzitter Eleonorah Ong, die het fusieproces vanuit de LVNG heeft geleid. We kijken terug op het intensieve fusieproces dat uiteindelijk drie jaar in beslag zou nemen.

Als eerste vraag ik Rens en Tine wat de beweegredenen waren om te fuseren. Rens vertelt: ‘Onze visie op de toekomst gaat over samen sterk zijn. In het verleden ging het in het veld net als bij veel kerkgenootschappen: als je het niet met iemand eens bent, begin je je eigen vereniging. Maar ik sprak ooit een staatssecretaris van Volksgezondheid die zei: ‘Rens, als je het hele veld achter je hebt staan, ben je een gesprekspartner. Zolang er nog 70 verenigingen zijn, ben je dat niet.’ Nu kwamen we in een periode waarin de VNT professioneel bezig was. Een goedlopend bureau en een heldere toekomstvisie. Hiermee ontstond de mogelijkheid om groter en sterker te worden. Wat geholpen heeft, is de introductie van de Wkkgz (Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg). Daardoor gingen de LVNG en VNT gezamenlijke nascholingsdagen organiseren, waarbij leden van de twee verenigingen met elkaar aan tafel kwamen te zitten. Ze zagen dat ze eigenlijk dezelfde soort collega’s waren, die op eenzelfde manier in hun praktijk stonden. Dat was voor ons als bestuur een stimulans om het fusieproces aan te gaan.’
Tine: ‘De LVNG had zeer betrokken leden. Op een ALV kwamen evenveel leden als bij een ALV van de VNT, terwijl zij als vereniging minder leden hadden. Maar het bestuur bestond op het laatst uit twee personen. Dan heb je minder mogelijkheden. Een fusie is dan een logisch gevolg.’

Fusies zijn complexe processen, die niet altijd slagen. Hoe komt het dat dit fusietraject wel gelukt is? Rens oppert dat de bestuursvaardigheid die Tine heeft ingebracht van cruciaal belang bleek. Tine vertelt: ‘In één van de eerste echte fusievergaderingen – we zaten bij strand Nulde, boven in een zaal in de zon over het meer uit te kijken – heb ik wel vijf keer gezegd: ‘Waar is het bestuursbesluit dat hierbij hoort?’. Je kan niet naar de volgende stap van de fusie als de vorige stap niet heel zorgvuldig rondgebreid is. Daar zijn in het verleden fusies op misgegaan. Bestuursbesluiten moeten heel afgebakend geformuleerd zijn. Een bestuursbesluit heeft natuurlijk ruimte voor alle creativiteit van de wereld. Het is heus niet zo dat we ze zien als de stenen tafelen; als we het later toch anders willen, nemen we daar een nieuw bestuursbesluit over. Maar alles is wel opgehangen in een framework dat niet zomaar alle kanten opgaat.’

Rens vult aan: ‘We hebben dat formele proces nodig gehad om stevigheid te hebben, zodat we later konden zeggen: we hebben daar met z’n zevenen ja tegen gezegd. De besturen konden het goed met elkaar vinden, en dan ga je makkelijk te snel. Maar mensen gaan toch naar huis met hun eigen gedachten en komen soms met een ander idee weer terug. Als je dan een officieel besluit neemt en je zet dat in je notulen, dan is heel duidelijk: daar hebben we toen over gestemd, daar moeten we op voortbouwen. En dat kan je ook helder communiceren met de leden.’

In de communicatie met de leden hebben de nieuwsbrieven die Tine en Niels Hildering, secretaris van de VNT en de LVNT, elke twee weken schreven een belangrijke rol gespeeld. Rens zegt: ‘Door de nieuwsbrieven heeft niemand in het donker gezeten.’ Tine vertelt: ‘In de nieuwsbrief heeft ook vaak gestaan: ‘We wilden in de afgelopen veertien dagen a, b en c doen, maar alleen a is gelukt.’ Zo krijgen de leden vertrouwen in wat je schrijft. De vuile was buiten hangen, daar schiet niemand wat mee op, maar je moet wel open zijn over de dingen die niet lukken.’

Ik vraag Rens en Tine wat ze deden als het lastig werd in het fusieproces. Rens zegt: ‘Op een gegeven moment zeiden we: dit moet een organisch proces zijn. Als het over een jaar pas zover is, is dat oké. Het gaat er niet over dat we zo snel mogelijk zo groot mogelijk zijn, maar dat de mensen elkaar kunnen verwelkomen. Dat heeft ons ruimte gegeven.’ ‘En wat belangrijk is’, zegt Tine, ‘is dat je je op de negatieve aspecten echt verdiept in de positie van een ander. Zo heb ik in de nieuwsbrief een keer geschreven: Verplaats je in het gemiddelde LVNG-lid. Die moet gaan stemmen over het opheffen van zijn vereniging. Dus wij hebben er begrip voor dat de vragen die in een ALV van de LVNG gesteld worden vele malen scherper zijn dan die bij ons. En ga dan op zoek: waar zit de echte pijn? Wat is voor jou nou echt belangrijk? Dan doen we ons best om dat te behouden, maar dan je moet ook bereid zijn compromissen af te sluiten op andere punten.’

Dan brengt Rens het belang van zelfreflectie naar voren. ‘Wat ik mede als oorzaak zie waarom het fusieproces nu beter gaat dan vroeger, is dat veel meer mensen een opleiding hebben waarin zelfreflectie zit, waarin je leert naar je eigen aandeel te kijken. Je snapt elkaar daardoor beter.’ Tine is het daarmee eens: ‘Ook in het fusieproces moet je bij jezelf een vorm van reflectie hebben. Als iemand nare dingen zegt, kan je je afvragen waar jouw ego geraakt wordt. Je mag respect hebben voor je eigen ego, je mag respect hebben voor het ego van een ander. Maar je moet ook een beetje humor houden.’ Rens vertelt dat er binnen het LVNT-bestuur best wat scherpte is. ‘Maar als je een bestuur hebt dat het alleen maar met elkaar eens is, helpt dat niet mee aan een fusie. Wij hebben elkaar vaak genoeg in de ogen gekeken en hebben het vertrouwen om elkaar duidelijk te vertellen hoe we erin staan. Dan wegen samen af: wat is er nu belangrijk?’

Hoe gaat de LVNT nu verder? Enthousiast vertelt Tine dat de bestuursleden eerst op tournee gaan door Nederland, zodat het bestuur en de leden op een laagdrempelige manier kennis met elkaar kunnen maken. ‘Van daaruit gaan we verder bouwen.’

Meer informatie: www.lvnt.nl