Het hernieuwde belang van Middeleeuwse kruidenkunde

23 Feb, 2021

Door Nienke van der Heide

Midden in het gebied dat de gemeente Lelystad heeft toegewezen aan biologische landbouwprojecten ligt De Polderkol, het biologisch kruidenbedrijf van Marlies Engels en haar echtgenoot Rob Marsman. De kruidentuin is een hectare groot en staat vol met goedverzorgde rijen van de meest uiteenlopende kruiden. Hiernaast heeft Marlies Engels toestemming van het Flevolandschap om in het wild te oogsten, en is hiervoor, als enige in Nederland, SKAL-gecertificeerd.

Terwijl we door de tuin wandelen, begint Marlies te vertellen. ‘Toen we hier gingen bouwen bleek de zanderige kleigrond perfect geschikt voor de meeste kruiden. De lichtval is ook heel goed op deze vlakte, zo dicht bij het IJsselmeer. Daarom groeit alles, behalve de zuurminnende kruiden, hier beter dan we hadden kunnen bedenken.’ Even verderop wijst ze me op haar nieuwste aanwinst: het duizendguldenkruid. ‘Zie je die roze bloempjes? Die slapen nu, met deze kou.’ Marlies geniet er zichtbaar van om in haar schatkamer aan geneeskrachtige kruiden en bomen rond te lopen. ‘Sinds drie jaar kan ik ervan leven. Ik zou nu zelfs uit kunnen breiden, maar daar heb ik geen behoefte aan. Het is heel hard werken in de zomer, maar ik heb alles wel zelf in de hand. En de tuin heeft grote aantrekkingskracht op cursisten en vrijwilligers die het heerlijk vinden om tussen de kruiden mee te helpen met onderhoud en de oogst.’

In het door Marlies en Rob zelfgebouwde woonhuis vertelt Marlies bij een kop kruidenthee hoe de middeleeuwse kruidenkunde een belangrijke plaats kreeg in haar bedrijf. ‘Ik wilde graag met mijn kruidenkraam op middeleeuwse markten staan. Dat bleek een hele goede plek: kruiden en de Middeleeuwen, dat past in het beeld van de mensen. Op braderieën en ambachtsmarkten liepen mensen vaak zonder te kijken mijn kraam voorbij, of ze vroegen: ‘geloof je nou echt dat dat werkt?’ Op de middeleeuwse markt staan mensen veel meer open voor kruidengeneeskunde, ze zijn nieuwsgierig en vragen om advies. Uiteindelijk werd onze kraam een onmisbaar onderdeel van middeleeuwse markten in Nederland en België.’ Marlies ging zich steeds verder verdiepen in de middeleeuwse kruidengeneeskunde. ‘Zo kom je erachter dat ze toen helemaal niet gek waren. Ze hadden door dat hoe je bent en hoe je leeft, bepaalt welke ziektes je ontwikkelt. Ze zagen het belang van de omgeving op ziekte en gezondheid. Dat zie je ook terug in de signatuurleer, het idee dat een plant in zijn verschijningsvorm laat zien welke geneeskrachtige werking hij heeft. De omgeving waarin een plant groeit bepaalt de vorm én welke inhoudsstoffen hij ontwikkelt. In de middeleeuwen konden ze de inhoudsstoffen nog niet analyseren, maar ze zagen aan het uiterlijk van een plant welke werking hij had.’

Meer informatie: www.polderkol.nl

Lees het gehele artikel vanaf pagina 36 in het VNIG 2/21.

Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.