Het mestcelactivatiesyndroom

14 Jun, 2022

Door Gonnie van de Lang

Het mestcelactivatiesyndroom is een veelomvattende en onvoorspelbare aandoening. De symptomen kunnen zich voordoen in diverse organen en systemen, wat de ziekte ongrijpbaar en mysterieus maakt. Een therapeutische behandeling kan de ziektesymptomen zelfs verergeren. De ziekte kan zich uiten op vele terreinen en steeds wisselen. De ene keer zijn er huidreacties, vervolgens is er sprake van spijsverterings- of benauwdheidsklachten. Het gevolg is dat de patiënt jarenlang zoekend kan zijn naar antwoorden op de vraag ‘waarom reageert mijn lichaam zo vreemd?’

Mestcellen of mastocyten maken deel uit van het immuunsysteem, het zijn typen leukocyten, de zogenaamde poortwachters. Ze hebben een belangrijke functie in het immuunsysteem bij het opsporen, herkennen en bestrijden van ziekteverwekkers. Onder normale omstandigheden geven ze verschillende chemische stoffen af, mediatoren genaamd, om ons te beschermen, als reactie op vreemde stoffen die het lichaam binnenkomen.
Mestcelmediatoren zijn bijvoorbeeld histamine, tryptase, serotonine, leukotriënen en cytokinen. Bij MCAS kunnen de mestcellen overgevoelig zijn en grote hoeveelheden mediatoren afgeven als reactie op een trigger, waardoor de patiënt zich zeer ziek gaat voelen. Hoewel de exacte oorzaken van MCAS onbekend zijn, worden er verschillende mogelijke oorzaken van het syndroom gemeld. Voorbeelden zijn genetische aanleg, spijsverteringsproblematiek, schimmel- en parasieteninfecties, allergenen uit voeding en milieu, bacteriële of virale infecties en stress.

Mestcellen bevinden zich in bijna alle weefsels vooral op de grens tussen extern en intern milieu, zoals keel, oren, neus, maagdarmkanaal, longen, huid, slijmvliezen van de ogen, hersenen en geslachtsorganen. De door MCAS voorkomende symptomen kunnen zich daardoor in diverse organen en systemen voordoen. Het is een ziekte die zich uit in chronisch, aanhoudend of terugkerend, toenemend of afnemend of langzaam verergerd ziekteverloop. Een juiste diagnose stellen is daardoor ingewikkeld. Bij MCAS is het belangrijk naar de overeenkomsten tussen de verschillende klachten van de patiënt te kijken. Daarvoor is een uitgebreide anamnese nodig, om symptomen die met elkaar verband houden te onderscheiden, de relaties tot elkaar te bezien en vandaaruit de juiste onderzoeken te doen.

Lees het gehele artikel vanaf pagina 29 in het VNIG 4/22.

Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.

Bronvermelding:
1. Lang v.d. G. (2022). Help, mijn mestcellen zijn van slag!. BeLa Boek. ISBN 9789080911208
2. Afrin LB. (2017) Immunology and Allergy: Mast Cell 101. Lezing op YouTube: www.youtube.com/watch
3. Website MCAS: www.mcas-hope.de
4. Javier Aguilera-Lizarraga , Morgane V. Florens , Guy E. Boeckxstaens, et al. Local immune response to food antigens drives meal-induced abdominal pain. Nature. 2021 Feb;590(7844):151-156. DOI: 10.1038/s41586-020-03118-2. Epub 2021 Jan 13.
5. Lawrence B. Afrin, Mary B. Ackerley, Linda S. Bluestein, et al. Diagnosis of mast cell activation syndrome; a global ‘consensus - 2’. Diagnosis (Berl). 2020 Apr 22;8(2):137-152. DOI: 10.1515/dx-2020-0005.
6. MCAS Hope e.V. Start der MAGGELAN-Studie! Geraadpleegd op 5 mei 2022 van mcas-hope.de/blog/start-der-magellan-studie
7. van Daele, Paul, L.A, Hermans, Maud, A. W,Oude Elberink, N.G, van Wijk, Gerth. Het idiopathisch mestcelactivatiesyndroom. Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D5844. Geraadpleegd op 5 mei 2022 van www.ntvg.nl/artikelen/het-idiopathisch-mestcelactivatiesyndroom