Wij zijn nog steeds een embryo

17 Apr, 2024

Door Nienke van der Heide

De ontwikkeling van het embryo is één van de meest fascinerende fenomenen op aarde. Een eicel en zaadcel komen bij elkaar en – als door een wonder – komt daar een lichaam tot gestalte. Dit lichaam is levend, bezield, er is geest in aanwezig. Geen wonder dat veel grote denkers zich hebben gebogen over dit fenomeen. Embryoloog Jaap van der Wal liet zich door hen inspireren en kwam tot een vernieuwende kijk op het embryo. Het embryo is niet een fase waarin wij mens worden, nee, wij zijn nog steeds het embryo.

Een leven lang heeft arts en anatoom-embryoloog Jaap van der Wal gesproken over embryonale ontwikkeling. Op zijn website staan vele filmpjes van de lezingen en interviews die hij gaf. Tot ver in 2025 staat zijn cursus De Mens als Embryo – het Embryo in de Mens gepland; in het Nederlands, Engels en Duits. En toch vertelt hij tijdens ons interview met evenveel enthousiasme een nieuw verhaal dat de grote thema’s van embryologie en de ziel verbindt. Begeistert, zou Goethe hem noemen. Gegrepen door het wonder van het leven en door de mogelijkheid om via fenomenologie een brug te slaan tussen positivistische wetenschap en geesteswetenschappen, met ruimte voor spiritualiteit. ‘De cursus die ik geef gaat verder dan embryologie. Het is human biology vanuit het standpunt dat wij een wezen zijn van geest en lichaam. Als je dat als uitgangspunt neemt krijg je een ander verhaal dan wanneer je het menselijk embryo ziet als een groep cellen die zich ontwikkelt en specialiseert, tot op een bepaald moment het individu tevoorschijn komt. Ik probeer mensen te laten zien dat wij door het lichaam, en niet uit het lichaam, tot verschijning komen. Het lichaam is geen machine of bioconstruct waar een geest uit ontstaat. Het lichaam is een proces. Het vormen ervan is als het ware ons primaire gedrag waarmee wij gestalte geven aan wie wij zijn. En elk levend organisme is een heel leven lang bezig zijn lichaam gestalte te geven en daarmee uitdrukking te geven aan het mens-zijn, of olifant-zijn. Daarom zie ik het embryo niet als een fase die negen weken duurt, de fase waar je mee begint. Nee, het embryo is het fundamentele in ons waarmee wij voortdurend ons lichaam vormen en in stand houden. Het embryo is geen hersenloos klompje cellen, het is een menselijk wezen en daar ben jij als ziel, als geestelijk wezen bij betrokken. Het is een manifestatie van ons.’

Meer informatie: www.embryo.nl

Lees het gehele artikel vanaf pagina 30 in het VNIG 3/24.

Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.

Bronvermelding:
1. Blechschmidt, E. (1977). The Beginnings of Human Life. Springer.
2. Steiner, R. (2004). De kernpunten van het sociale vraagstuk, werken en voordrachten. Ef & Ef Media.