Circadiaans ritme: Het belang van een goede nachtrust

22 Oct, 2014

Door: Denise Helderop

Het circadiaanse ritme is een biologisch ritme waarvan de cyclus ongeveer één dag duurt. De rotatie van de aarde onderwerpt ieder levend wezen aan een dagelijkse cyclus van 24 uur. Onder normale omstandigheden wordt deze klok dagelijks bijgesteld aan de hand van licht en donker. Circadiaanse ritmes kunnen ons slaap-waakritme, hormoonafgifte, lichaamstemperatuur en andere belangrijke lichaamsfuncties beïnvloeden. Maar waarom is slapen nou eigenlijk zo belangrijk en wat voor effect heeft slaap of onthouding daarvan op onze gezondheid?

De circadiaanse biologische klok wordt gecontroleerd door een gedeelte in de hersenen Nucleus Suprachiasmaticus (SCN) genaamd. Dit is een groep cellen in de hypothalamus die reageert op licht- en donkersignalen. Vanuit de optische zenuw van het oog, reist het licht naar de SCN en geeft zo een signaal aan de interne klok dat het tijd is om op te staan. De SCN geeft signalen af naar andere delen van de hersens die hormoonafgifte, lichaamstemperatuur en andere functies die ons moe of wakker laten voelen controleren. In de ochtenden, bij blootstelling aan licht, zendt de SCN signalen uit die de lichaamstemperatuur verhogen en produceert hormonen zoals cortisol. Dan wordt ook melatonine weer afgebroken. Melatonine wordt geassocieerd met slaperigheid en geproduceerd wanneer de ogen signalen naar de SCN sturen dat het donker is. Melatoninelevels stijgen in de avond en blijven gedurende de nacht verhoogd, om in slaap te blijven.